Inhoudsopgave
[Eerste deel]
Voorrede
Aan dr. J.H. Scholten, oud-hoogleeraar in de theologie te Leiden.
Eerste hoofdstuk. Dertiende eeuw. - Olivier van Keulen.
I [Inleiding]
II [Olivier van Keulen's loopbaan]
III [Angelsaksische oorsprong van het christendom in Nederland]
IV [Emo, abt van Bloemhof]
V [Het nederlandsch volksgeloof in de 13de eeuw]
VI [Wonderverhalen. Bekeeringsgeschiedenissen]
VII [Dijkwerkers en kruisvaarders]
VIII [De kruistogten volgens arabische berigten. Verhaal van Ibn-Haiyân]
IX [Provençaalsch berigt van Guillaume de Tudèle]
X [Nederlandsche berigten. Inneming van Damiate, Santa Maria, en Cadix]
XI [Byzantijnsche berigten. Nicétas]
XII [Byzantijnsche berigten. Anna Komnéna. Kritiek der kruistogten]
XIII [Maerlant's ‘Van den lande van Oversee.’ Prediking van Bernard van Clairvaux]
XIV [Olivier van Keulen en Joinville]
XV [Villehardouin]
Tweede hoofdstuk. Veertiende eeuw. - graaf Jan van Blois.
I [Bronnen]
II [Inleiding. Oudnederlandsche staatsinstellingen]
III [Het romeinsch en het karolingisch tijdvak. Folcker]
IV [Het lotharingsh tijdvak. Dirk III]
V [De feodaliteit en de gilden]
VI [Het burgerlijk Nederland der 14de eeuw]
VII [De adel. Jan en Gwy van Blois]
VIII [Het hofleven te Gouda en te Schoonhoven]
IX [De kruistogt tegen de Lithauers]
X [De kruistogt tegen de Lithauers. Vervolg]
XI [Utrechtsche bisschoppen. Graven en gravinnen uit de huizen van Holland, van Henegouwen, van Beijeren]
XII [Nederlandsche edelen en nederlandsche staatslieden in de midden-eeuwen]
XIII [Nederland en de riddertijd]
Derde hoofdstuk. Vijftiende eeuw. - Thomas a Kempis.
I [Inleiding. Mystiek en scolastiek]
II [De scolastiek in de schilderkunst]
III [De scolastiek in de dicht kunst. Dante]
IV [De scolastiek en de wetenschappen. Keizer Frederik II]
V [Nederland en de middeneeuwsche hoogescholen in het buitenland]
VI [Het studenteleven in de midden-eeuwen]
VII [Het studenteleven in de midden-eeuwen. Vervolg]
VIII [Thomas a Kempis. Zijne verhouding tot de bisschoppen van Utrecht en de hertogen van Bourgondie]
IX [Thomas a Kempis schrijver der Imitatio Christi]
X [De Imitatio Christi en de mystiek]
XI [Overzigt der Imitatio Christi]
XII [De Imitatio Christi en het protestantisme]
XIII [Dirc Potter en zijn zededicht]
XV [Overzigt en kritiek van den Loop der Minne]
XVI [Kritiek van den Loop der Minne. Vervolg]
XVII [Hendric Mande]
Vierde hoofdstuk. Zestiende eeuw. - Erasmus.
I [Inleiding. Erasmus en Petrarca]
II [Erasmus en Luther]
III [De geloofsvervolging in Nederland]
IV [De wederdoopers te Amsterdam]
V [Burger-oorlogen. Pier van Heemstra]
VI [Burger-oorlogen. Karel van Egmond]
VII [Het hooger onderwijs in Nederland. Kritiek van Geert Groote en Wessel Gansfoort]
VIII [Johannes Murmellius. Het Rome der oudheid]
IX [Lotgevallen van Murmellius]
X [De school te Alkmaar]
XI [Het leven der filologen in de 16de eeuw]
XII [Kritiek van Murmellius' werken]
XIII [Erasmus en het hooger onderwijs. Erasmus' jeugd. Zijn geschrift over ‘Het vlieden der wereld’]
XIV [Lijkrede van den jongen Erasmus op Bertha van Heyen. Zijn verlangen naar Italie. Erasmus en Froissart]
XV [Erasmus' zelfbeheersching. Brief uit Parijs over zijne hospita en haar dienstmaagd]
XVI [Erasmus en Anna van Borssele. Op Cortgene]
XVII [Erasmus de Voltaire der 16de eeuw. Zijne ‘Zamenspraken’]
XVIII [Erasmus' levensbeschouwing. De ‘Lof der Dwaasheid’]
XIX [Albrecht Dürer over Erasmus]
Vijfde hoofdstuk. Zestiende eeuw. - Lucas van Leiden.
I [Noordnederlandsche kunstgeschiedenis. Het vandalisme van 1572]
II [Lot der abdijen, kasteelen, en citadellen. Lot der kerken]
III [De kerken en de dijken]
IV [Romaansche kerkbouw. De slotkapellen te Nijmegen. Roermond's munster]
V [Militaire bouwkunst. Van den leidschen Burgt tot het haagsche Binnenhof]
VI [Gothische kerkbouw. De kathedraal te Utrecht. De kathedraal te 's Hertogenbosch]
VII [Burgerlijke bouwkunst. Stadhuizen en andere openbare gebouwen der 14de, 15de, en 16de eeuw]
VIII [Burgerlijke bouwkunst. Woonhuizen der 14de, 15de, en 16de eeuw]
IX [Groot Paushuize te Utrecht. Adriaan VI]
X [Het Duivelshuis te Arnhem. Maarten van Rossem]
XI [De Apostolische School te Nijmegen. De Rijks-Munt van Karel V te Dordrecht]
XII [Nationale kunstnijverheid in de 15de en 16de eeuw. Snijwerken, gietwerken, drijfwerken]
XIII [Beeldhouwkunst. Graftomben te Roermond, te IJsselstein, te Arnhem, te Breda]
XIV [Beeldhouwkunst. Klaus Sluter en de Mozesput te Dijon. Beetekenis van Sluter]
XV [Noordnederlandsche miniaturen]
XVI [Glasschilderkunst. Dirk en Wouter Crabeth. De Sint Janskerk te Gouda. De Oude Kerk te Amsterdam]
XVII [Oudste noordnederlandsche schilderij in olieverf, 14de eeuw. Hollandsche schilders in Vlaanderen, 15de eeuw. Schilderscholen in Noord-Nederland, 16de eeuw: te Gouda, Utrecht, Haarlem, Delft, Amsterdam, Leiden]
XVIII [Maatschappelijke stelling der noordnederlandsche schilders in de 16de eeuw]
XIX [Vlaamsche invloeden: Cornelis Engelbrechtsen en Lucas van Leiden. Italiaansche invloeden: Jan Schoorl en Maarten van Heemskerk]
XX [Overgangstijd: Karel van Mander en Hendrik Goltzius]
XXI [Overgangstijd: het portret. Cornelis van Haarlem]
XXII [Het portret. Antonis Mor]
XXIII [Lucas van Leiden. Zijne schilderijen. Zijn graveerwerk. Zijne beteekenis]
Zesde hoofdstuk.
Overzigt der letteren.
I [Eenheid van Holland en Vlaanderen in de letteren]
II [Overwigt der vertalingen. Maerlant's Merlijn]
III [Moderne europesche litteratuur der midden-eeuwen. ‘Dmeisken metten sconen vlechtken’]
IV [Kenmerken der middeneeuwsche letterkunde]
V [De middeneeuwsche letteren en de bijbel]
VI [De middeneeuwsche heiligverklaring]
VII [Kennis aan de vaderlandsche geschiedenis. Melis Stoke]
VIII [Kennis aan de algemeene geschiedenis. Maerlant]
IX [Kennis aan de klassieken. Dante]
X [De verbeelding in de midden-eeuwen. Het diere-epos. Tristram en Ysolde]
XI [Het diere-epos. Ballade van den Boer en de Edelvrouw]
XII [Het diere-epos. Reinaert de Vos en de feodaliteit]
XIII [Het diere-epos. Reinaert in de geschiedenis: Dirk III, Willem I, Wolferd van Borssele, Karel van Egmond]
XIV [De verbeelding in de midden-eeuwen. Oudgermaansche tijd: Tacitus, de Edda, in Friesland]
XV [Oudduitsche en oudfransche heldedichten: Nevelingelied, Walthariuslied, Goedroen, Roelandslied, Reinout van Montalbaan]
XVI [Ridderromans. Parzival]
XVII [Middennederlandsche bijdragen: Beatrijs, Tysken van der Schilden, Het daghet in den Oosten]
XVIII [De rederijkers. Het referein ‘Zal 't altoos neen zijn?’]
XIX [De rederijkers en de boekdrukkunst]
XX [De rederijkers. Anna Bijns]
XXI [Verschillende klassen van rederijkers]
XXII [De rederijkers. Karel van Mander]
XXIII [De middennederlandsche poëzie]
XXIV [Het middennederlandsch proza]
XXV [Invloed van het fransch]
[Tweede deel]
Voorrede
Eerste hoofdstuk. Het geloof.
I [‘De Bijen corf der H. Roomscher Kercke’]
II [De kalvinistische gedachte. - Filips van Marnix]
III [Het ‘Geuzelietboeck’. - Verguizing van het katholicisme]
IV [Het ‘Geuzelietboeck’. - Vergelding van kwaad met kwaad]
V [Onder Karel V en onder Filips II]
VI [De godsdienstoorlog en de burgeroorlog]
VII [De watergeuzen. - Hunne roeping]
VIII [De watergeuzen. - Hun bedrijf]
IX [Het theologish karakter der 17de eeuw]
X [Coornhert. - Zijne ‘Wellevenskunst’]
XI [Oldenbarnevelt. - De ketter]
XII [Oldenbarnevelt en het ‘cant’]
XIII [Hugo de Groot. - Zijn ‘Bewijs der ware godsdienst’]
XIV [Oldenbarnevelt, De Groot, en de kontra-remonstranten]
XV [Johannes Bogerman, en de orthodox-gereformeerde predikanten der 17de eeuw]
XVI [Johannes Bogerman. - De Staten-Bijbel]
XVII [De orthodoxie en de Republiek]
XVIII [Gijsbert Voetius. - Zijn strijd met Descartes]
XIX [Balthazar Bekker. - Zijne ‘Betooverde Wereld’]
XX [Descartes in Nederland]
XXI [Spinoza. - Bayle over Spinoza]
XXII [Spinoza. - Zijne staatskerk]
XXIII [Het kalvinisme en de poëzie. - Het ‘Offer des Heeren’]
XXIV [Het kalvinisme en de poëzie. - Constantyn Huygens]
Tweede hoofdstuk. De handel.
I [Zuid-Nederland en Noord-Nederland]
II [Compromis der Kooplieden]
III [De noordnederlandsche buurt- en de noordnederlandsche wereldmarkt]
IV [Steven van der Haghen. - Zijne ‘Avonturen’]
V [Steven van der Haghen. - Oudhollandsche reis- en scheepsjournalen]
VI [Steven van der Haghen. - Zijn katholicisme.]
VII [De Zeven-Provincien koloniale mogendheid geworden. - Kaap de Goede Hoop]
VIII [De Zeven-Provincien en de O.I. Compagnie]
IX [Verloopen noordnederlandsche kolonien: Mauritius, Formosa, Brazilie, Nieuw-Amsterdam]
X [De O.I. Compagnie in den Maleischen Archipel. - De Nederlanders en de Portugezen]
XI [Het specerij-monopolie der O.I. Compagnie. - Strijd in de Molukken en op Celebes]
XII [De staatkunde der O.I. Compagnie]
XIII [De verovering van Java. - Java's voorgeschiedenis]
XIV [De verovering van Java. - Adipati Anom]
XV [De verovering van Java. - Adipati Anom]
XVI [De verovering van Java. - Zeestrijd van Wolfert Hermansz, 1601-1602]
XVII [De verovering van Java. - Batavia. - Nederlaag van Sultan Ageng, 1628-1629]
XVIII [De verovering van Java. - Batavia. - Nederlaag van Sultan Ageng, 1628-1629]
XIX [De verovering van Java. - Nederlag van Toreno Djojo, 1676-1682]
XX [De verovering van Java. - Nederlaag van Troeno Djojo, 1676-1682]
XXI [De verovering van Java. - Nederlaag van Soerapati, 1706-1707]
XXII [De verovering van Java. - Nederlaag van Soerapati, 1706-1707]
XXIII [De gouden dagen der Republiek]
XXIV [De strijd met Duinkerken]
XXV [De slag bij Duins, 1639]
XXVI [Vóór en na den vrede van Munster]
XXVII [Cromwell]
XXVIII [Colbert]
XXIX [Lodewijk XIV]
XXX [Amsterdam en Antwerpen]
XXXI [Amsterdam. - Haar bodem. - Haar bouwen]
XXXII [Amsterdam. - Haar rijkdom. - Droogmakerijen]
XXXIII [Amsterdam. - Hare magt in den Staat]
XXXIV [Amsterdam. - Winzucht harer kooplieden]
XXXV [Amsterdam. - Cornelis Pieterszn Hooft]
XXXVI [Amsterdam. - Mr. Hendrik Hooft]
[Tweede deel (tweede helft)]
Derde hoofdstuk.
De wetenschappen en de letteren.
I [Het protestantisme en de wetenschap]
II [De wiskunde. Paulus van Middelburg, Gemma Frisius, Simon Stevin]
III [Stevin en Maurits]
IV [Stevin en Maurits]
V [Stevin en Hugo de Groot]
VI [Stevin en Hugo de Groot]
VII [Beteekenis van Stevin]
VIII [De sterrekunde. Christiaan Huygens]
IX [De sterrekunde. Christiaan Huygens]
X [Het natuuronderzoek. Jan Swammerdam]
XI [Het natuuronderzoek. Jan Swammerdam]
XII [De ontleedkunde. Nicolaas Tulp]
XIII [Het mikroskoop. Antony van Leeuwenhoek]
XIV [Het mikroskoop. Antony van Leeuwenhoek]
XV [Natuuronderzoekers in de kolonien. Jacobus Bontius, Wilhelm Piso, Engelbert Kämpfer, Van Rheede, Rumphius]
XVI [De geneeskunde. Joan van Beverwyck]
XVII [De geneeskunde. Boerhaave]
XVIII [De geneeskunde. Boerhaave]
XIX [De metafysica. Spinoza]
XX [De metafysica. Spinoza]
XXI [De metafysica. Spinoza]
XXII [Het volkeregt. Hugo de Groot]
XXIII [Het volkeregt. Hugo de Groot]
XXIV [Hugo de Groot en het staatsregt]
XXV [Hugo de Groot en de staathuishoudkunde. Willem Usselincx]
XXVI [Leven van Hugo de Groot]
XXVII [Latijnsche dichters. Martinus Dorpius, Ianus Secundus, Ianus Gruterus, Josephus Scaliger, Hugo de Groot]
XXVIII [De filologen. Lipsius, Scaliger, de Vossiussen, Nicolaas Heinsius]
XXIX [De filologen. Lipsius, Scaliger, de Vossiussen, Nicolaas Heinsius]
XXX [P.C. Hooft. De geschiedschrijver]
XXXI [P.C. Hooft. De geschiedschrijver]
XXXII [P.C. Hooft. De briefschrijver]
XXXIII [Vondel en de klassieken]
XXXIV [Vondel en de Franschen]
XXXV [Beteekenis van Hooft en Vondel]
Vierde hoofdstuk.
Zeden en personen.
I [De zeden van het tijdyak: tucht, onafhankelijkheid, liefdadigheid, weelde, de burgers, de aanzienlijken, afgunst van het buitenland, Albrecht Haller's nederlandsche reisherinneringen, de vrouwen, de mannen, nationale karaktertrekken]
II [Het geslacht Oranje-Nassau. Willem de Zwijger]
III [Maurits]
IV [Frederick Hendrik]
V [Willem de Tweede]
VI [Willem de Derde]
VII [François van Aerssen]
VIII [Johan de Witt]
IX [Michiel de Ruyter]
X [Cornelis Speelman]
XI [Adriaan Pauw, Balthazar de Moucheron, Isaac Lemaire, Sommelsdijk, Lodewijk de Geer, Nederlanders te Venetie]
XII [Nicolaas Witsen]
XIII [Cornelis van Bynkershoek]
XIV [De joodsche kolonie te Amsterdam]
XV [Anna Roemers en Maria Tesselschade]
Vijfde hoofdstuk.
De kunsten.
I [De welsprekendheid]
II [De tooneelspeelkunst]
III [De muziek]
IV [De beeldhouwkunst]
V [De bouwkunst]
VI [De schilderkunst. Oordeel der tijdgenooten]
VII [Hollandsche schilders in Italie. - Delftsche plateelbakkunst. - De prenten in Cats]
VIII [De hollandsche school en het lager leven]
IX [De hollandsche school en de bijbel]
X [Portretten, Doelenstukken, Schuttersmaaltijden]
XI [Het Landschap. Stads-, Rivier-, Zeegezigten]
XII [Vermeer, Dou, Ter Burg, Cuyp, Ruysdael, Potter. - Rembrand aan het hoofd der hollandsche school]
XIII [Besluit]
Algemeen alfabetisch register der behandelde of vermelde historische personen.
