Nieuwen lied-boek, genaemt het Brabandsch Nagtegaeltjen, inhoudende veele schoone nieuwe en amuzante liedekens, te weeten: fraeye minne-liedekens, klucht- en historie-liedekens Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van een onbekende druk van Nieuwen lied-boek, genaemt het Brabandsch Nagtegaeltjen, inhoudende veele schoone nieuwe en amuzante liedekens, te weeten: fraeye minne-liedekens, klucht- en historie-liedekens in een herdruk uit 1840. De datum van uitgave van de eerste druk is onbekend. p. 2: Een deel van de tekst is moeilijk leesbaar. Dat is hier tussen vierkante haken aangegeven. p. 10: gesehied → geschied: ‘en denkt dat het is geschied’. p. 11: saisoeu → saisoen: ‘'t is het aengenaem saisoen’. p. 13: trrouwen → trouwen: ‘en trouwen met het Mey-saisoen’. p. 38: zatle → zatte: ‘Weg van hier gy zatte plot’. p. 44: sehild → schild: ‘zy zey wel jongen wat schild uwen neus’. p. 73: alf → half: ‘al zyt gy grys of half versleten’. p. 73: boor → boer: ‘wie geéft den armen een stuk broodden boer’. p. 75: p'rykels → prykels: ‘wie was 't die p'rykels van my joeg’. p. 77: aeu → aen: ‘ik zal schryven aen alle myn vrienden’. _nie223nieu02_01 DBNL-TEI 1 2014 dbnl DSOLmetadata:yes ebook Universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: 1198 G 20 Nieuwen lied-boek, genaemt het Brabandsch Nagtegaeltjen, inhoudende veele schoone nieuwe en amuzante liedekens, te weeten: fraeye minne-liedekens, klucht- en historie-liedekens. Josephus Thys, Antwerpen 1840 (herdruk) Wijze van coderen: standaard Nederlands Nieuwen lied-boek, genaemt het Brabandsch Nagtegaeltjen, inhoudende veele schoone nieuwe en amuzante liedekens, te weeten: fraeye minne-liedekens, klucht- en historie-liedekens Nieuwen lied-boek, genaemt het Brabandsch Nagtegaeltjen, inhoudende veele schoone nieuwe en amuzante liedekens, te weeten: fraeye minne-liedekens, klucht- en historie-liedekens 2014-01-03 RK colofon toegevoegd Verantwoording Dit tekstbestand is gebaseerd op een bestand van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (https://www.dbnl.org) Bron: Nieuwen lied-boek, genaemt het Brabandsch Nagtegaeltjen, inhoudende veele schoone nieuwe en amuzante liedekens, te weeten: fraeye minne-liedekens, klucht- en historie-liedekens. Josephus Thys, Antwerpen 1840 (herdruk) Zie: https://www.dbnl.org/tekst/ques002lauw01_01/colofon.php In dit bestand zijn twee typen markeringen opgenomen: paginanummering en illustraties met onderschriften. Deze zijn te onderscheiden van de rest van de tekst door middel van accolades: {==13==} {>>pagina-aanduiding<<} {==Figuur. 1: Onderschrift van de afbeelding.==} {>>afbeelding<<} {==1==} {>>pagina-aanduiding<<} {==2==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding Speélt en Zingt, Danst en Springt, ==} {>>afbeelding<<} {==3==} {>>pagina-aanduiding<<} NIEUWEN LIED-BOEK GENAEMT HET BRABANDSCH NAGTEGAELTJEN, INHOUDENDE Veéle schoone nieuwe en amuzante Liedekens, te weéten: fraeye Minne-Liedekens, Klucht-en-Historie-Liedekens. Deézen Boek is vermeerderd met een groot getal Nieuwe. Tot vermaek der Jongheyd. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} t'ANTWERPEN, By Josephus [Thys], Boek-drukker en Boek-verkooper op d[e Vis]-merkt {==4==} {>>pagina-aanduiding<<} Approbatie Dit Lied-Bock, genaemd het Brabands Nagtegaeltjen, niet inhoudende dan schoone Liedekens, welke van ider-een moógen gezongen, geleert, als ook door den druk alom verbreyd worden, tot amuzant tyd-verdryf van alle persoonen. L.J. MALFROID, Lib. Cen. {==5==} {>>pagina-aanduiding<<} Mey Liedeken stem; Den Hemel heéft my troost gegeven Men hoort het Nagtegaeltjen zingen in den zoet aengenaemen mey die ons veél vreugden komt te brengen Sophie die is van herten bly zy vond haer minnaer in het groen daer zy zoo lang kwam na te tragten en Felix gaf haer eenen zoen zoo kwamen zy hun liefde voen. Komt aen myn zoete engelinne sprak Felix 'k hoor den nagtegael ik voel myn hert verheugd van binnen komt hoort de vogels zoete tael zy lokken ons tot de min wilt u met my in 't groen begeéven Aurora komt ons te gemoet dat menig roos ontsluyten doet. Felix ik zou my wel begeéven in 't jeugdig groen met een minnaer maer wat dat my het meest doet beven dat is het droevig min gevaer als twee lieden in het groen malkaer de hand of trouw woórd geven dan word'er somtyds wel gewaegd het geén een dogter lang beklaegd Sophie ik zal u niet verdrukken komt buyten en zyt niet belaen want als een Jongman wilt gaen plukke {==6==} {>>pagina-aanduiding<<} het moet met vry gezintheyd gaen ik prys een beslote bloem want zy behoud haer zoete geuren en daer de bladers open zyn die word bestreden door 't fenyn De dogters hebben zwaer gedagten schoon dat de liefde my bekoórd de jongmans zyn niet te veragten wanneer het hert is als hnn woord dan is 't vryen aengenaem maer 'k heb nog vogels hooren fluyten die zongen in 't beginnen schoon maer op het eynd' een slegten toon Sophie en hebt geen agterdenken gy zyt myn liefde lang bekend ik zal u maegde-blom niet krenken of 't zy met u contentement wy zyn eender van natuer en met een menschen aerd geschaepen en het was doór de liefdens kragt als dat wy wierden voords gebragt Wat is een dogter te beklaegen die eenen jongman gouw gelooft wanneer zy hem moet zelfs vraegen naer 't geén hy aen haer heéft beloóft dan en vind zy geen minnaer de liefde is op zey gevloógen want jongmans woorden zyn maer wind dat menig dogter ondervind Sophie zoo waer als ik betragte om het genieten van uw blom alzoo opregt zyn myn gedagten {==7==} {>>pagina-aanduiding<<} zoo dat ik met geen valschheyd kom ik en ben geenen minnaer die u voor 't trouwen zal doen treuren myn leste druppel bloed Sophie dat is voor u en anders niet Minnaer 'k kan u niet hooren klagen ik stel myn bloed aen u te pant ik wil met u myn jonge dagen versleyten in den egten band maer en kiest geen ander maegd Sophie en hebt geen agterdenken laet ons in 't groen tot een besluyt genieten van het eerste kruyd. Nieuw gezang op het Krieken van de dagen Stem: Joseph Van Egypten. In het krieken van de dagen vond ik een schoon creatuer zugten weenen ende klaegen 't was voór haeren Serviteur en zy riep met droevig wezen ach en waer mag hy tog zyn die myn smerten kan geneézen en my helpen uyt de pyn Haeren minnaer is gekoómen in haer overgroote klagt hy heéft haer by de hand genomen en wenscht haer den goeden dag serviteur schoon lief gepreézen {==8==} {>>pagina-aanduiding<<} ben ik uwen dienaer niet die u smerten kan geneézen en u helpen uyt 't verdriet Zy sprak liefsten uytverkoóren gy zyt al myn herten lust zonder u ben ik verloóren zonder u leéf ik ong'rust zonder u zoo moet ik sterven zonder u leéf ik in pyn moet ik u nog lange derven 'k zal haest in myn doodkist zyn hy heéft eenen brief geschreéve onderteekent met zyn bloed heéft dien aen zyn lief gegeven ziet eens wat de liefde doet ach wat vrong hy van zyu handen eenen ring van schoon feyn goud en zey schoon lief houd dit in panden en peyst dat wy zyn getrouwt. Maer eylaes wat smert en rouwe zy hadden malkaer gezeyd van malkanderen te trouwen maer dat wierd aen hun benyd ziet de dood die kwam hun beyde ach wat droefheyd en misbaer van malkanderen te scheyden ja dat zoet en lieve paer Met het moord-tuyg in de handen kwam de dood met groot geweld haeren minnaer aen-te-randen en heéft hem ter neér geveld in het bloeyen van zyn jaeren {==9==} {>>pagina-aanduiding<<} in het fleur van zynen tyd zonder met zyn lief te paeren word hy in het graf geleyd Vreede dood wilt my doórsteéken riep zy uyt met groot geweld die doór uw moorddaedig vreéken myn' minnaer hebt neér geveld koómt en helpt my uyt den rouwe koómt doórsteékt myn droeve borst maekt dat ik myn lief aenschouwe want myn herte nae hem dorst Dan heéft zy den brief genomen onderteekent met zyn bloed en is aen het graf gekomen alzoo treurig van gemoed zy weende en vrong haer handen en zy kust zoo menig keer den ring die zy had in pande van haer' liefsten minnaer teer Maer eylaes wat bitter smerte voór een jonge teere maegd wat een dood-steék aen haer herte die zoo trouwe liefde draegt zy en konde niet meer spreéken ach wat droefheyd en misbaer haeren geest die is bezweéken op het graf van haer minnaer. Eynde. {==10==} {>>pagina-aanduiding<<} Liedeken Op het drinken van den wyn stemme: van het kuyperken Wy zyn hier saemen by malkaer om vreugd en plaisier te maeken zet u hier en gy u daer, maer wilt in geen kwestie g' raeken of anders staek ik myn lied en denkt dat het is geschied daerom dan vriendekens onder een ) bis moógt gy d'hesp niet neém het been ) bis Al dat zingen is charmant maer men krygt een drooge keéle daerom neémt de flesch in d'hand op dat het niet zou verveéle en schenkt de glazen in het rond en roept nu met luyder mond wyntjen wyntjen wat baert gy vreugd ) bis uw zoet vogt dat doet ons deugd ) bis O Wyntjen als ik u bespeur en kan zien in 't glasje zweéven dan helpt gy my uyt 't getreur en ik kryg een ander leéven daerom dan vrienden groot en kleyn drinkt het is beter als medecyn wyntjen wyntjen wat baert gy vreugd ) bis uw zoete vogt dat doet ons deugd ) bis Maer zegt eens vriendekens waerd wie zal dat zoete wyntjen drinken {==11==} {>>pagina-aanduiding<<} als wy zullen zyn in d'aerd niemand zal nog op ons denken daerom dat men spaert uyt den mond is voór de kat of voór den hond drinkt liever, het wyntje uyt eer het word naer uw dood verbruyd Mey Liedeken. van Louis en Collet. Stem: à peine au sortir de l'enfance Met de koele meysche nagten kwam louis vol minne pyn aen Collette doen zyn klagten in de held' er maeneschyn wilt uw deurken eens ontsluyten Colletta myn engelin Komt by uwen minnaer buyten 'T is den tyd van liefd' en min Colletta die riep van binnen vertrekt met al u loos geklag die myn liefde zullen winnen koomen by den klaeren dag want die my by nagten lieven hebben geene plaets by my want 't en zyn maer eere dieven van een agtbaer maeget reyn, Ag Colletta staekt uwe klagten ik zal uw waere liefde voen met de koele meysche nagten 't is het aengenaem saisoen {==12==} {>>pagina-aanduiding<<} m'hoort het Nachtegaeltjen zingen rond uwe wooning zoet zoet zoet 't schynt dat beestjen wilt my dwingen dat ik u beminnen moet Den leeuwerk en vogels zingen ergens na de hooge lucht ik voel myn ontwerp my dwingen doór het aengenaem gerucht zoo wel meezen als de vinken de musschen roepen dief dief Sophia wilt op my denken ik kan niet leéven zonder lief Louis onder de pluym gedieren is'er vreugd en zorgzaemheyd maer agter jongmans manieren schuylt'er dikwils bitterheyd veéle maegden ondertusschen zyn involgers van hun lief dan roepen zy met de musschen naer hunnen minnaer dief dief. Colletta steunt op myn liefde ik ben een duyfken zonder gal gy zyt die myn hert doórgriefde en die ik eeuwig minnen zal Colletta en wilt niet schrikken komt buyten op myn verzoek ziet den dag begint te krikken ach hoe lief roept den koekoek Den koekoek die ik veragte zoo wel als het mansch geslacht die koómt met koekoeks gedagten doen hy my verloóre klagt {==13==} {>>pagina-aanduiding<<} maer die my oprecht beminnen zonder gal als duyven doen die zullen myn liefde winnen en trouwen met het Mey-saisoen Laet tog al die stuerheyd vaeren ach Collet hebt medely laet ons saem uyt liefde paeren met de koele maend van Mey sa Louis verbrand uw smerten ik ben veranderd van zin wy verbinden onze herten met een' onverbreekbaer min. Eynde. Liedeken van Venus zoontjen. stem van Bachus. Klyn venuszontje van Bachus beschonke lapt'er zoo menig zoet roomerken in tot dat hy wierd bynae g'heel dronke want den wyn doet veél meer als de min weér alzoo zat van dit zoet lief Wyntjen tot aen den hals zoo vol als een zwyntjen kwam al zwymele aen by zy Moeder gegan Zy zag terstond wat dat'er daer schuylde al aen zyn neusken zoo rood als bloed ja aen zyn oogskens die'er hem puylde en aen het waggelen van zynen hoed met stueren zin sprak zy met zuer weézen gy stouten zoón waer hebt gy dit gekreége ô! gy klyne rat waer hebt gy dit gevat. Zyn tong die sloeg en hy zey ag Moeder {==14==} {>>pagina-aanduiding<<} ik heb geweést by den God van den wyn hy leyde my by zyn' besten broeder en in dat wel gestoffeért magazyn hy leyde my van 't een nae't ander vattjen ik heb geproeft tot 'tik kreég voór myn gattjen ik heb zoo lang geproeft tot dat ik was besnoeft Hebt gy nog 't hert gy stouten jongen van nog in den kelder by Bachus te gaen gy word zoo stout en zoo ongedwongen dat g'uwe Moeder niet meer en ziet aen doet dit nog eens vreest u dan voór slage en boven dat aen uw vader nog klagen die daer in zyne smis voor u zoo bezig is Wat vrees ik voór Vulcanus zyn pylen als hy myn klagte nooyt meer en doórziet wat is een smid of een smid zyn vylen aen het fatsoen mankeért altyd iet vader Vulcanus zult gy my nog deêren ik zal u kloppen en ook dapper smeêren en u voór gewis jaegen uyt uwe smis Toen sprak nog eens dien stoute zuyper ik ben van zin van by Bachus te gaen en te gaen worden eenen kuyper want dat Ambacht staet my wonder aen koopt my een schootvel aen myne lyver daer by eene deessel en ook eenen dryver dan zal ik in den schyn als een kuyperken zyn. Sa dan confraters die hier zyn vergadert doet maer uw best en neémt het dan waer ziet dat het maer altyd wel en naedert {==15==} {>>pagina-aanduiding<<} met goéden moed en lust tot uw vaer ô Bachus God van het zoete wyntjen 'k drink my van dag zoo zat als een zwyntje ik drink my zoo zat dat ik rol als een rat Bachus zal my wel werk geéven den God der min en den God van den wyn wy zyn getwee die te saemen leéven twee die goede confraterkens zyn adieu mamaken ik gaen leeren zuypen zegt aen papa dat ik gaen leeren kuypen want den wyn en de min brengt het zuypen in. Minne-liedeken op de wyze: gy staet van over zeven jaer in myn hert geschreven. Ik groet u liefste engelin wilt my antwoórd geéven myn hert dat brand doór puere min om met u te leéven gy staet van over zeven jaer in myn hert geschreéven. Wie hoor ik het is by den nagt aen myn deur staen klaegen ik heb geenen minnaer verwagt om myn trouw te vraegen vertrekt die my oprecht bemind koómen hier by dagen Ach liefste hoort een minnaer aen laet u overwinnen gy word van my geen kwaed gedaen {==16==} {>>pagina-aanduiding<<} ik bid u laet my binnen daer staet geen ander creatuer in myn hert en zinnen Jongman ik hoor aen uwen praet wie gy hebt gezoógen 'k verzoek dat gy myn deur verlaet ik word niet bewogen gaet helpt de dogter uyt den druk die gy hebt bedrogen Vriendin liet was een slegte meyd die'er meer beminden zy had my zelf lang gevleyd eer ik haer bedienden en als ik dan moest van haer gaen ging z'een ander vinden Dat zeggen alle de Jongmans die een maegd bedriegen vertrekt by my en is geen kans houd maer op van liegen als wy van hun bedrogen zyn gaet den vogel vliegen Adieu voór 't laeste stuere maegd ik gaen u verlaeten jongman 't is lang voór niet geklaegt 'ten kan u niet baeten ik heb een vriend die my behaegd ik zal hem noyt verlaeten Eynde {==17==} {>>pagina-aanduiding<<} Liedeken van den doctoor Stem: 'k ben opgegaen voor duyzend kroonen. Den Doctor gaf my een lesse dat ik dry dingen laeten moet den drank Tabak en myn Maitresse wil ik krygen goed gezond bloed ik sprak mynheer zonder verduyken U recept kan ik niet gebruyken gy noemt dry dingen die ik min en niet kan bannen uyt myn zin.(bis) Den Tabak kan ik geenzins derven noch ook den drank noch myn vriendin 'k zou liever voór mynen tyd sterven wat is'er zoeter als de min wat is'er zoeter als het drinken hoe goed smaekt het bier en wyntjen het is het besie medecyntjen het is de beste medecyn(bis) Doctor wilt u beter gedenken gy doet het geén gy my verbied wat minnen en met maet te drinken en krenkt myne gezondheyd niet ider moet zyn zelven kennen wanneer wy ons het kwaed afwennen viva de liefd' en Bachus nat en 't bachus nat is besten schat(bis) Eynde. {==18==} {>>pagina-aanduiding<<} Maegde-klagt in 't Krieken van de dagen Ik mag nog wel myn lot beschreyden al in myne jonge teere jeugd gy en zoekt my maer te verleyden eylaes eylaes! 'k leéf zonder vreugd minnaer gy komt my te beloven u trouw en dat uyt liefd' en min hy noemde my daer en boven myn liefste lief myn engelin. Maer ik zien 't zyn valsche treéken die gy my aendoet wat smert al uw minnelyke reden hebben doórboort myn verjiefd hert en myn liefde met behaegen komt gy veragten ach wat pyn God zal 't uyt uw banden vraegen dat van ons moet voortgebragt zyn. Maer om niet is al myn klaegen gy staet stom al zonder spraek de liefde die ik tot u draege zal tot in d'hemel roepen vraek gy koómt my veél wys te macken het welk myn hertjen treuren doet al uw min zyn valsche zaeken het welk doórzidderd myn gemoed Maer hoe koómt gy my te verlaeten God heéft my gespaert van schand al uw vlyën en uw praeten {==19==} {>>pagina-aanduiding<<} gaen ik nu delven in het zand adieu wereld met uw valschheyd gy zult my niet meer verdooven gy word doór my in d'aerd' geleyd Want gy zyt vol looze gronden o wereld vol van finyn 'k heb het genoeg ondervonden die menig maegd brengt in de pyn maer ik ben ongeschonden myn bloem is nog ongeplukt en bevryd van adams zonden daer zynder veél genoeg in druk Jonge maegden alle gaeder bewaerd altyd uw zuyverheyd veél jongmans speélen den verraeder en geéven Judas kus voór vleyd om de maegden te verleyden en om hun te brengen tot schand en komen van hun af te scheyden als de roos, is gerukt in 't zand. Vreugde Gezang Stem: á Paris loin de sa mère Jongheyd schept vreugd in het leéven jongheyd schept vreugd in uwen tyd wilt u maer tot plaisier begeven en maekt nergens in geen droefheyd zoo lang wy geld hebben laet ons drinken en laet ons zingen alle gelyk trala derire, laet ons maer vieren {==20==} {>>pagina-aanduiding<<} wy heb be tog maer eenen jongen tydbis Laet ons maer drinken zonder storten en plaisier maeken in eer en deugd minderd ons goed ons dagen die korten het lovens bier maekt ons verheugd wy en zullen voór niemand spaeren laet ons maer zingen al gelyk trala deriere, laet ons maer vieren wy hebbe tog maer eenen jongen tydbis Al zyn wy van ons lief verdreéven en maekt daer in geen verdriet bachus komt ons weér vreugden geéven wy zeggen het is nog geschied wy zullen wel een ander vinden laet ons maer zingen al gelyk trala deriere, laet ons maer vieren wy hebbe tog maer eenen jongen tyd(b.s Bachus verdryft al onzen rouwe bachus verdryft al onze pyn wy en willen nog geene vrouwe bachus zal onzen trooster zyn zyn krachten die hy ons komt geven doet ons weêr zingen al gelyk trala deriere, laet ons maer vieren wy hebbe tog maer eenen jongen tydbis Eynde {==21==} {>>pagina-aanduiding<<} Gezang ofte de verlaete dochter en haer kind Stem: der koele meysche nagten Ik hoorde lest een dogter doen haer klagte als ik zoo laet na huys toe gaen het was met de zomersche nachten ik zag haer voor haer venster staen ik hoorde ter zyde, haer kind dat schreyde zy riep ô teere schaepken zoet wat moet u droeve moeder met u lyde dat uwen Vader my aendoet Hy hadde my beloóft van saem te paere eer dat ik u van hem ontfing maer hy liet my in het bezwaeren gedaen is nu al zyne min wat droeve dagen, had ik te draegen van u myn kleyn onnoozellam hy stelde op een ander zyn behaegen en hy by my niet meer en kwam Nu ben ik hier met uwen last bevangen hoe kan een Jongman zoo bestaen die na een dogters ongeval verlangen ik zien hem met een ander gaen en de wellusten, die my ontrusten ik ben met u in het verdriet terwvl uw Vader dikwils is in lusten en my met traenen overgiet. Hoe kan een Vaders hert getuygen dat hy zyn eygen vleesch en bloed {==22==} {>>pagina-aanduiding<<} in het verdriet de droeve borst doel zuyge terwyl de moeder zugten moet die in benouwen, haer kind moet houwe ach dochters denkt gy niet op my gy weét zyn pligt die is om my te trouwen ên nog gaet gy met hem voorby Ik hoóp den Hemel zal het vreéken èn u gy schender van myn eer onnoozel Kind kond gy maer spreéken dat was een troost in myn hertzeer maer al het praeten wat kan het baeten gy en zyt'er de schuld niet van gy word tog van uw moeder niet verlaete al ziet uw vader u niet aen 'K zal u als braeve Moeder dekken en neémen mynfen troost aen u ik zal myn hert van den verraeder aftrekke en zeggen het plaisier adieu ben ik in lyden, 'k zal my verblyden en blyven met myn kind allyn en my van al de valsche jongmans meyde gelyk'er veél te vinden zyn. Eynde Nieuw lied Stem: ach waer is myn troost gevaeren. Meysken als ik u moet derven vind ik nergens geen rust-plaets meer om u moet ik dagelyks zwerven ik en heb geen vreugde meer Waer ik gaen of waer ik wandel zweéft uw beéld altyd voór my {==23==} {>>pagina-aanduiding<<} over dag zien ik uw schaduwe des nagts droom ik om by u te zyn Zonder u kan ik niet lang meer leéven zonder u kan ik niet lang meer zyn ach hoe bedroeft moet ik op de aerde voór u lyd' ik veél smert en pyn De eerste liefde gaet wel van 't herte zweven de tweede liefde brand doór 't herte ach hoe gelukkig is een mensch planeét die noyt van geen liefd en weét ag zoet lief gunt my de trou uws herte dan wensch ik uwen bruydegom te zyn ach grooten God vergeét doch zulk een smerte mogt het eeuwiglyk zoo zyn Moeten wy van malkander scheyden zeggen adieu vaert dan eeuwig voort zyt gy dood ach wat moet ik lyden ach wat is myn droefheyd groot Voór het lest myn wel-beminde geéft my uw hand daer is de myn ik zeg adieu aen al myn vrienden ik scheyde van het werelds plyn. {==24==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Het Hollandsch meysje, by d'Oever aen een snelle vliet Op eene fraeye wyze. A En den oever van eene snelle vliet een treurig meysje zat zy weent zy schreyden van verdriet op 't gras van traenen nat(bis Zy werpt de bloemkens die zy zag gestadig in den stroom zy riep ach lieven vader ach ach lieven broeder koóm.(bis Een rykman wandeld langs de vliet bespeurt haer bitter smert en hy het meysken treurig ziet breékt zyn medoogend hert(bis Hy sprak tot haer ach lieve meyd spreékt en weést niet meer stuer {==25==} {>>pagina-aanduiding<<} zegt my waerom gy weent of schryd zoo ik kan help ik u Zy schryd en ziet hem troost'loos aen en sprak ach lieven man een arme wees gy hier ziet staen die God wel helpen kanbis Ziet gy dat groene bergjen niet daer is myn Moeders graf en aen den Oever van die vliet daer viel myn Vader afbis Den fellen stroom verwon hem daer hy worsteld' maer hy zonk myn broeder sprong hem agternaer eylaes maer hy verdronkbis Nu vlugt ik ras het wees-huys uyt zoo dat het waerheyd is en zoo sprak zy haer klagten uyt met 't hert vol deirenisbis En wilt niet klagen liefste kind uw hert verdient geen pyn ik wil uw broeder en uw vriend en ook uw vader zynbis Hy nam haer minzaem by de hand en sprak myn lieve bruyd en deéd daer aen den waterkant haer weeze kleed'ren uytbis Zy eét en drinkt van spys en drank daer haer jong hert na tragt ô goed ryk man gy hebt veél dank van zoo een braef gedagt.bis Eynde {==26==} {>>pagina-aanduiding<<} Saemenspraek tusschen het Rooske en het Bieke Stem: Adam leéfden in genuchten. Lestmael had ik my begeven om te slaepen in het groen maer wat zag ik daer al zweven in myn rust in een visoen een zoet Bieken zag ik daelen by een Roosken op Jen boom om aldaer zyn voedzel t'haelen ach wat aengenaem droom.bis 't Bieken sprak wel edel bloeme laet my proeven uwen smaek uwe deugd moet ik beroemen gy zyt alle myn vermaek laet my toch uw zoetigheden proeven ach zoet Roosken dan en dan zal ik zyn te vreden dat ik voedsel raepen kan.bis 't Roosken sprak; ik kan wel denken gy zoud schenden mynen fleur en ook al myn blaeders krenken en dan kwam ik in getreur daerom wilt maer van my vlieden en dan blyf ik ongeschend want het en zal noyt geschieden {==27==} {>>pagina-aanduiding<<} dan koóm ik in geen ellend.bis 't Bieken sprak ik beu geschaepen om met u tot ons faveur alle zoetigheyd le raepen als gy zyt in uwen fleur daerom Roosken weést te vreden laet my Wasch en Honing zoet zuygen met veél zoetigheden edel Roosken my voldoet Bieken ik voel my bewogen ik hoor gy voórzigtig zyt komt nu maer op my gevlogen neémt u voedsel en profyt wilt maer wasch en honing raepen uyt liefd' tot den Opper-al die ons beyde heéft geschaepen en ons ook verslinden zal.bis Nieuw liedeken Van een Brusselsch Meysje Die haeren minnaer zeve navolgende dagen uytstelde. 's Maendags voór een gansche weék vertrok myn Susetjens moeder 'k ontmoet myn Lief gans op myn streék 'k zey schoon Lief laet my zyn u behoeder laet my nu toe, ô zoete Maegd u te bezoeken myn uytgelezen ja dan Mynheer zy tot my zeyd maer u komste moet morgen wezen.bis Dynsdags met den dagenraed {==28==} {>>pagina-aanduiding<<} 'k wierp my voór haeren schoot neder Myn Susetjen my niet versmaed 'k dulde geen min dan uwe teder wilt gy my minnen van gelyk maer 'k hoorden haer tot antwoórd zegge Ach! goeden Heer myn liefdens blyk 'K zal morgen u alles uytleggen 'S woensdags wat vreugd voór myn min welk schoonen stond die my doórgriefde 'k ontfing van myn trouwe Vriendin de zoetste bekentenis der liefde 'k wilde voór pand op zulken prys 't Bouquetjen van haer borstjens plukken Sachtjens, Mynheer, laet zoo, weést wys hebt maer geduld, 't zal morgen lukken Donderdags, 'k zey tot haer Vrindin geéft den bouqué, wilt belofte volmaeken ik ben bekwaem straks van myn Herderin den loon van haere borsten te smaeken hevig vervoert, 'k riep op dit pas laet my nu uw zachte handjens zoenen hola, Mynheer gy loopt te ras gy kust die niet voór morgen noene 'svrydags vloog ik na haer vreugdig rond 'k eyschte myn recht van dit klyn Meysje en nam haer hand, 'k drukt 't aen myn mond en ik kuste het zoo menig reysjen ach laet myn lippen op de uw geliefs genucht vermag geen borgen neén ik verbie het u nu wy spreken noch elkander morgen 'Szaterdags, dit schalkig dier {==29==} {>>pagina-aanduiding<<} konde niet weygeren meer myn bede maer op haer mondjen vol plaizier pluk ik de kusjens krachtig mede doch in myn liefd' geweld door min kon geene stoulheyd meer vermyden mynheer de verandering morgen zoethaerdig zal ik 't lyden 'Szondags met een fris gemoed ik eyschte myn voordgang zonder beven ik vroeg toeleg van myn drift met spoed waer op Susetjen antwoórd kwam geven doór gansch de weke voegd het werk elks aerbeyd moet ik lusten maer goeden Heer, in de roomsche kerk alle zondaegen moet men rusten, Nieuw-lied van Lanteirne-Magie. Stem; piés curieux Lanterne Magie. Vrienden 't is nu kermis-avond. tot vermaek van alle de Lien, al die geêrn wat nieuws wilt hooren by den dag is het niet te zien , komt hier al by ik zal 't u loonen , anne Catrintjen of Marie, 'k zal u 't doór een glas vertoonen , Piés curieux Lanteire magie. Lestmael was'er een aerdig Meysken; in den avond als t'donker was, die gevoeglyk voor een reysken, {==30==} {>>pagina-aanduiding<<} eens ging kyken den Lierremans gast, zy betaelde hem op zyn vraegen, pront zoo treffelyk en jolie, naer den Lierremans zyn behaegen, piés curieux Lanteirn magie. Naer verloop van weynig dagen, als de maen schonk in het begin, ging zy aen den Lierreman vraegen te trouwen die malle zottin, al in 't beste van haer jong leéven, ging zy beklaegen haer melancolie, moeder ik heb myn trouw gegeéven, aen piés curieux Lanteirn magie. Dochter vrat is dat voór een keirel, uyt Savoyen of is'teen wael, hy kan spelen al op zyn kweirel, veél toonen van muzikael, tol vermaek van alle de stemme, s'avonds roept hy alle de lien. bon plaisier Messieurs et Dames, piès curieux Lanteirn magie. Dochter 't zal u nog wel rouwen, al de Lieden die spotten daer mé dat gy alzoo een wael gaet trouwen en trekken nae een vremde sté al waer hy een vrouw heéft gewonnen met somwylen een kind dry vier daer mé zal hy zyn naem vertonnen piés curieux Lanteire magie Moeder en wilt daer niet van praeten ik ben alleen met hem content noyt en zal ik hem verlaeten {==31==} {>>pagina-aanduiding<<} 't is tog een kluchtigen vent hier om heb ik hem alles gegeéven 't geen hy my vroeg liet ik geschie en hy verloont hem naer het leven piès curieux Lanteire magie Dochter gy zult my niet meer brillen zyn u zinnen tot trouwen vast want ik zien wel aen u grillen dat den lierreman u overrast nog al myn woorden en stryken geen zalve aen u gy zotte stoute Marie dat hel koeyken gaet met zyn Kalfken by Piès curieux lanteire magie Moeder ik wensch u avantagie maekt daer in geen lyden of rouw hier mé nam zy al haer bagagie en zy wierd een lierremans vrouw hier mê heéft zy haer gaen spoeden om te worden Madam jolie s'avonds ging zy 't samen praeten met Piès curieux Lanteire magie. Dochters wilt my Excuzeren anna Catrientjen of Magriet die zoude willen een man begeêren maer somwylen en konnen zy niet wilt u trouw aen den Lierman geéven of wel aen een marmot en vie liever als in verdriet te leéven hier mé sluyt ik 't Lanteire magie eynde {==32==} {>>pagina-aanduiding<<} Waele gezang. Bon jour ma petite Minjonne, jert van hier gy rotten wael, Qu'elle réponce que vous me donne, Ik zeg spreékt een ander tael Je ne sui parler flamande Loopt dan na de galge toe Je sui natif de Normande Ik ben uw praetjens moe.bis Mon père à boucoup de bêtes, Gy zyt zeker van 't getal, Il à un chateau bien nêtte, misschien als een verkens stal, Il à cent tonnere de terre Al en had hy niet en zier, Croyez-moi il est riche mon Père, Loopt maer stoeffer jert van hier:bis Weét gy nu nog iet te praeten, non madamme je demande pardon, gaet haelt'er een by de waelen, mais ceu'-la ne son pas bon, wel hoe konde gy dan doogen. parbleu je ne suis pas femme ik zal uwen kost niet moógen adieu adieu madammebis Gaet maer in uw land vertellen Hoe gy hier gevaeren zyt Gy en moet my niet meer kwellen men word hier genoeg gevryd Vatan donc foutie flamande Parsque vous êles bien trop lour Je m' en vais dans la normande Ou je trouve mieux d'amour. Eynde. {==33==} {>>pagina-aanduiding<<} Mey liedeken Stem: ô ma Zelie 'T is met den mey dat alles gaet herleéven 'T is met den Mey dat jong en oud is bly 'T is met den Mey dat de vogels geéven Zoo menig zoet gesluyd van melody 'Tis met den Mey dat m'in de klaer riviere De visschen ziet zwemmen om en weér Het wild gediert ziet men alomme zwiere Elk zoekt zyn paer uyt puere liefde teer. Beschoud het veld alles ziet men groeyen En de boomen zyn met bloeysel bekroont Het bloem gewas staet jeugdig te bloeyen Tot s'menschen lust van onzen God gejont Sa jonghyd wilt u met den Mey vermaeke In eer en deugd, zoo gy waerlyk vermeugt Zoekt een vrindin die g'in u hert laet blake blyft haer getrouw en leéft in eer deugd. Liedeken der groene straetjens Ik heb de groene straetjens )bis zoo dikwils ten eynde gegaen )bis dat ik myn liefste moet verlaeten )bis dat hebben myn vrienden gedaen )bis Ik zal haer nooyt niet verlaeten )bis al waeren zy nog zoo gram )bis {==34==} {>>pagina-aanduiding<<} Ik zal haer gedagtig weézen, Tot dat'er ik sterven zal. Niet langer als gisteren avond Stond ik voór myn zoete Liefs deur, En ik zeyd' haer wel Bethje doet open, Doet open ik staen' er hier veur. 'k en doen 'er voórwaer niet open, 'K en laet u voórwaer niet in; Gaet nae huys en legt u tot slaepen, Daer is hier een ander Lief bin' Is 'er nu een ander lief binnen, Dat ik u niet spreken en mag, Zoo wensch ik u dan voór het leste, Nog eenen plaisirigen nagt. Den standvastigen vreyer. Waer kan men beter zyn; bis als by zyn wel-beminde, alles is content, alles is verblyd, als ons de liefde te saemen leyd, laet ons minnen en beginnen, in onzen jongen tyd.bis O Min o droeve min bis waer zyn al uw plaisieren die gy nam brunet, als gy wel Jet die nu uw liefde van my trekt maekt haer dronke, doór minne vonke dat ik ze tot u wek bis ô Lief, ô zoetste Lief bis laet my in uw gedagten want mynen tyd, beleéfd ik met vleyt {==35==} {>>pagina-aanduiding<<} zoo bid ik u uyt dankbaerheyd wilt my ontfange, want ik verlangebis naer u, ô lief altyd Eylaes ik bid aen ubis ten kan nog niet geschieden zou ik het myn geven tot pand 'k acht het als schat van diamant wat zal het baeten nu te verlaeten myn zoaste Vaderland ô God, ô grooten Godbis help my uyt myn lyden want al myn hoop is nu gedaen om dat myn Lief niet toe wilt staen het zal niet baeten haer te verlaeten ik zal haer noyt afgaen Den Treurenden Minnaer Stemme: alzoo het begint. Wat baert de liefde meer als pyn om dat ik nu verlaete zyn van myn Lief die ik plagt te beminnen maer zy is nu verandert van zinnen of ik zuchte, ween of kryt zoo neemt zy toch van my afschytbis Lief dat gy wist hoe zeer ik u min maer nu zyt gy verandert van zin alle myn min is u aengetogen en uw getrouwigheyd is vervlogen {==36==} {>>pagina-aanduiding<<} als ik u zoo standvastig was en ik 't handschrift van u lasbis Maer nu gaet gy van my voord zonder te peyzen al op een woord maer gedenkt ten alle stonden hoe den tyd my heéft gebonden als gy zeyd met een zoet gelaet dat gy my noyt en verlaetbis Maer en vraegd nu niet meer aen my waerom dat ik zoo treurig zy al myn vreugd is gansch verloren tot verdriet ben ik geboren 't vreémde bloed dat word gelooft waer door gy word van my gerooftbis Lief als ik reys de wereld af zult gy leézen op myn graf ô! rust-plaets der minne-slaeven hier leyd een' minnaer begraeven die gestorven is voór zynen tyd uyt puere liefd' en getrouwigheydbis Eynde {==37==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Liedeken van 't Potteken Stem: van 't kuyperken Daer was een gastjen ips en net die leéfde bly zonder bezwaeren hy ging altyd wel opgezet en by wilde novt niet paeren hy en was voórwaer niet zot maer dronk liever eenen pot potteken, potteken myne vreugd )bis uw zoet vogt dat doet my deugd )bis Als ik zit aen een bier-bank dan en zal myn wyf niet kyven ik vraeg niet als goeden drank 't doet ons krygen dikke lyven kom ik dan t'huys dik ende vol ik dan op myn bedde rol Bachus, bachus, lieven God )bis al myn vreugd is met den pot. )bis Waer ik ge trouwt, ik was beroud {==38==} {>>pagina-aanduiding<<} 'K moest de kinders hooren kryten Liever myn buyksken vol en rond Dan en hoor ik geen verwyten Had ik genomen eene vrouw Peyst eens hoe zy babbelen zou liever, liever het gelas )bis Eens vrouw is groot ambras )bis De meysjens zyn niet wel content Als zy zulke liedjens hooren Liever alleen als zoo een vent My dunkt ik zou hem verstooren Kwam hy niet t'huys op zynen tyd Ik maekte zeer groot lawyd )bis Weg van hier gy zatte plot )bis Want gy zyt van het zuypen rot Kom ik te sterven van den snap Ik en wil tog geen doctoóren Liever iet van 't Bachus zap Dat en is geen geld verloren Beter aen den herbergier Aptekery is wel te dier Confraterkes bemind gewis )bis 't potken dat ons trooster is. )bis Finis Nieuw liedeken van het Schilderken Op eene bekende wyze. Daer was een meysje gelant van leden gelyk ik lestmael heb gezeyd zy had eens goeden lust gekréegen van liefde was zy conter fyn {==39==} {>>pagina-aanduiding<<} ty heéft aen eenen schilder gezeyd als het uw belieft dan ben ik bereyd om neder te zitte, voldoet my ditte als het uw maer van passe gelyt. Dat schilderken sprak met zoete reden dat gy zoo just hier gekoómen zyt het zal zoo moeylyk konnen weézen op zoo een onbekwaemen tyd alle myn pinceelen, zyn slappe gedeelen alle myn olie ben ik kwyt Waerom zoud het niet konnen wezen sprak dat ips moey maegdeken fyn ik ben een meysjen gelant van leéden ik ben met u hier nu allyn het schilderken sprak al in het fyn al moest het my kosten veel groote pyn als gy maer wilt blyve om 'thelpe vryve tot dat'er weér versche verf zal zyn Aenstonds heéft hy deés schoone maget gebleek-verft van couleur dat mysje dat zey gy doet het wel aerdig hy gaf haer terstont haeren vollen fleur goeden avond zeyde zy lieven monsieur gevald het u beter komt morgen weder het meysje liep al lachende deur Die dat liedeken somtyds dichten dit was een ips moey schilderken fyn hy sliep zoo geêrn by zyne nigten hy dronk zoo geêrne den rynschen wyn het moet zoo maer een brodderken zyn om te geneézen het meysjen haer pyn zy deé hem nog blyve om t'helpen vryve tot dat'er weér versche verf zou zyn. {==40==} {>>pagina-aanduiding<<} Nieuw liedeken Vrienden wilt my excuseeren van te zingen eenig lied want schoon gy my komt presseéren waerelyk 'k en kan het niet eertyds heb ik wel gezongen maer nu is myn stern gemeyn noglans op 't verzoek gedwongen wil ik onderdaenig zyn bis 'K weét wy zingen om geen pryzen maer uyt minzaemheyd alleen schoom myn zang met kinder gryzen alle bey komt over-een nogtans laet ik my niet praemen pan ons aengenaem gespan my dunkt niemand moet zig schaemen als men doet het geén men kan.bis Die zig 't langste laeten dwingen zyn liefhebbers met'er daed maer alzoo ik niet kan zingen dus ik my niet kwellen laet 'k wil my na 't gezelschap voegen zingt den pover in zyn tael 'k schep zoo veél vreugd en genoegen als den zoeten Nachtegael.bis Ziet nu heb ik 't eerst gezongen het zal worden ook den keer van de geén die 't beter konnen {==41==} {>>pagina-aanduiding<<} anders zing ik ook niet meer 't is gelyk de kinders zeggen 't is maer om het recht van 't spel niemand zal het wederleggen of het kwaelyk gaet of wel bis Gy vrienden naest myne zyde uwen toer die komt ook aen zingt een lied wilt niet verbyden want ik heb 't u voórgedaen doet eens naer gelyk ik dede zingt een lied het geén gy kond schoon al lachen zy'er mede 't word u beurt want het gaet rond.bis Liedeken, van den Antwerpschen neus. Ik ging lestmael de stad eens rond met mynen neus zoo leéd ik affront want den zelven was zoo groot hy gelykt wel eenen schippers boot d'een vergeleék hem by eenen klepel d'ander by eenen koeyen tepel d'een zey al dit, en d'ander al dat ach en wat neus, en wat neus is dat. Toen kwam ik langs de werf gegaen daer vergeleéken zy hem by de kraen daer was Bourbon met zynen sabel ziet dien vent is wel capabel om te kappen een stuk van mynen neus hy kapt wel d'hand af van den Reus {==42==} {>>pagina-aanduiding<<} 'k dagt ik moet hier gaen vertrekken want een ieder zou met my gekken Vrouw Borremans die met mosselen zat riep ook wat neus, en wat neus is dat. Dan kwam ik langs de schipstraet gegaen den bakker zyn wyf die hiel my daer staen zy riep wel baes wilt eens komen kyken waer by zal ik dien Neus vergelyken want hy is zoo donders groot hy gelykt wel een worsten brood Jan haeren knegt dien kwam van boven hy heéft den keldermond wech geschoóve en hy riep doór 't keldergat ach en wat neus, en wat neus is dat Dan kwam ik langs het bier hoofd gegaen daer vond ik Van Der Veken staen zoo hy my zag kwam hy geloopen vriend wilt gy my uwen neus verkoopen voór eenen horen in het geval schuyten te roepen over de wal daer stond eenen hoop met vlaemsche boeren al te-mael op mynen neus te loeren al die al kwaemen 'in de stad riepen wat neus en wat neus is dat Dan kwam ik langs de steenhouwers-vest daer vaerde ik nog 't allerbest jan den schoen maeker met alle zyn gaste waeren op mynen neus te kwasten maer den baes die sprak het eerst hy gelykt wel eenen vrouwen leest vriend uwen neus mag niet meer groeyën 'k zou'er wel eenen schoen op schroeyen {==43==} {>>pagina-aanduiding<<} ja, voór den grootsten voel van de stad ach en watneus, en wat neus is dat Dan kwam ik de kammestraet ingegaen daer vondik Verhaegen den kuyper staen hy wilde my weêr doen keeren maer ik moest my wel tegen weeren en was in pyn als dat zyne vrouw van mynen neus verschieten zou en zey wel vrouw wilt hem niel bemerke hy gelykt wel de snuyt van een verken en riep al rommetom zyn vat ach en wat neus, en wat neus is dat Dan kwam ik langs de eyzer-waeg de vrou van Van Lankere kreég een plaeg zy riep haeren baes, en riep haer knegten die wilde tegen mynen neus gaen vegten maer ik gaf daer een woórd ten best en dat was voór het alderlest om dat die vrouw niet zou verschieten gingen zy my met water gieten maer ter duyvel wat was ik nat ach en wat neus en wat neus is dat. Dan kwam ik langs de luyze merkt daer zag ik weêr al een ander pert daer vond ik twee appelwyven tegen malkanderen deftig aen't kyven 'k ben daer wat onderden hoop gaen slaen maer mynen neus had het weeral gedaen mie badoe zey neus gaet uyt myn oogen ik kan'er wel een schol op droogen Beel ceulemans riep agter myn gat ach en wat neus en wat neus is dat {==44==} {>>pagina-aanduiding<<} Dan kwam ik in d'herberg de poort nooyt geen grooter zottin heb ik g'hoort de meyd was bezig met koper te schueren als zy my zag liep by de gebueren zy zey daer is eenen neus in myn huys hy gelykt wel een Clisterie-buys den baes wou een pint bier gaen tappen zoo hy my zag viel van al de trappen maer ik dagt dat hy was zat ach en wat neus en wat neus is dat Dan ben ik regt na myn huys toegegaen 'k heb aen myn moeder de klagten gedaen al waer ik ging of waer ik passeérde ider op mynen neus cretikeérde zy zey wel jongen wat schild uwen neus uw vader had den eersten keus en ik had den keus uyt vyf zes manden 'k heb hem gekoóze met beydemyn bande om dat ik geêrn eenen klepper had ach en wat neus en wat neus is dat. Nieuw liedeken Stem: alzoo 't begint Moet ik nog lang op schilwagt staen al met myn hertjen vol van rouwe altyd gereed om weg te gaen ja schier bezweéke van den kouwe myn hert vol minne-lusten veranderd myn gemoed 't welk my doet ontrusten voór myn alderliefste zoet 'k weét zy verlangt na myne wederkomste {==45==} {>>pagina-aanduiding<<} en zy zal worden heel disperaet als zy zal hooren dat ik ben soldaet Flora koómt met all' uw verstand vertroost myn droevige zinnen Flora die my gedreéven heéft uyt 't land om dat zy een ander zou minnen nu leéft zy in bezwaeren en veranderd haeren staet moet ik haer laeten vaeren en blyven dan soldaet dan zal den worm myn hertjen afknaege en af trekken myn leste druppel bloed als ik myn alderliefste derven moet Wat baet my nu de libertyd als ik moet zyn gebonden onder den dienst van zyn Majestyt al onder de dragonders den tyd al van vyf jaeren is maer een kort termeyn als men zonder bezwaeren in plaisier mag zyn maer als men leéft in min en minnezugte en als men denkt op zyn mede paer dan is een nagtjen wel een jaer My dunkt ik hoor haer droeve klagt ik zien haer traentjens leéken waer doór ik by dag en nagt doór de liefde word ontsteke moet ik haer langer derve dan trek ik myn zweêrd ik wil gaen doórkerve myn minzamig hert ik wil u voór 't laest Log eens myn leyden klaegen ach! ach! ach wat heb ik in 't gedagt {==46==} {>>pagina-aanduiding<<} 'k wil deserteéren van deézen nagt Wat een gepys komt in myn verstand dat ik wil deserteéren dat ik wil trekken uyt het land waer wil ik nae toe marcheéren hier is geen troost te vinden op het gansch aerdsche dal schoon ik met myn beminde leyde bly geschal ach! liefste lief helpt my uyt het leyden en maekt dat ik maer altyd by u blyf tot dat de dood my van de wereld schyd Ach liefste doórleést deézen brief hy is met myn traenen geschreéven hebt tog medelyden met uw eygen lief die u dog troost kan geéven 't zyn altyd myn lonke en dat zwaer verdriet schoon lief toen was ik dronken als het was geschied ach liefste lief komt helpt my uyt den rouwe en maekt dat wy te saemen zyn verblyd tot dat de dood ons van de wereld schyd. {==47==} {>>pagina-aanduiding<<} Liedeken van Peer la la, op eene vermaekelyke wyze. Peerlala reyst de wereld rond maer hy stond wel en zag dat hy het zoo veranderd yond als hy kwam uyt zyn graf hy draeyt zyn' hoed nae dorp en stad hy zey wat groote pragt is dat God lof zey Peer het land floreért ik zien dat niets mankeért. Ja Peer ons land is heel in staet wy leéven heel gerust den vrede brengt ons winst en baet den oórlog is geblust 't is goeden koop van allen kant wy zyn hier in 't luylekker- land 'k ben bly zey Peer dat ieder kan nu blyven eerlyk man Maer Peer het woórd van eerelyk en word niet veél geagt men ziet arme worden ryk al word het hun gebragt doór woekers stroopers van 't gemyn als zy maer groote mannen zyn ja Peer en gaet het dan niet goet dan speélen zy maer bankroet. Peer zey kennen zy geen gebod dat ons is voórgesteld {==48==} {>>pagina-aanduiding<<} maer Peer wat vraegen zy nae God 't is 't meesten om het geld op goud zilver en diamant staen heel hun zinnen en verstand ja Peer d'onkuyschheyd en de pragt regeért hun heel gedagt Veél moeders zyn de meesterschap van hunne kinders kwyt het kwaed is op den hoogsten trap de Jongheyd is verleyd den Zoón hoort nae zyn Vader niet de dogter nae de Moeder ziet ja Peer het vloeken is gemyn tot by de kinders kleyn Zyn dan de tien Geboden klaer onder den voet zey Peer ja vriend het is maer al-te-waer daer is niet veél anders meer als eyge baet en hoogen moed al kwam het van een anders goed 't is zoo zey peer wie lyd'er dan meer als den armen man Ja vriend zey peer het is gedaen 't zal niet meer anders zyn den hoogen moed groeyt meerder aen verdrukking voor 't gemeyn al word het waer gebod versmaed en ider zoekt na eyge baet dan wil ik van de wereld af 'k gaen liever na myn graf. eynde {==49==} {>>pagina-aanduiding<<} Liedeken Van den Scheirsliep, Stemme: alzoo het begint. Als ik gaen uyt om scheiren te slypen als ik gaen uyt roep ik overluyd scheêre scheêre sliep zy koómen uyt kont gy deés konst begreypen alhier en aldaer zoo gaen ik eens naer den scheire sliep vreest voor geen gevaer Myn hondeken dat doet my verheuge myn hondeken al is het maer klyn het loopt al stillekens nae een fontyn daer drinkt hy volle teugen dan loterd hy zyn steêrtje bly hy komt wat rusten aen myn zey Als het is noen trek ik naer de weyde als het is noen hoort wat ik gaen doen ik gaen wat rusten in 't jeugdig groen daer gaen ik wat verbleyve 'k heb vlees en brood voor den hongersnood ik dek de tafel op mynen schoot. De brokskens die van myn tafeltje rolle de brokskens van myn tafeltje kleyn dan krygt hy nog wat vleeschke daer by dan weét hy nog te grollen hey hey cadeé altyd te vré hoe veél vermaek heb ik daer meé. Ik speél een deuntje op myne liere ik speél een deuntje met goeden moed ronkende ronkende wat gaet dat goed op myne tiereliere komt hier al by 't is melody al die wilt scheêren slypen met my. {==50==} {>>pagina-aanduiding<<} De droeve klagten. van eenen jongman in de slaverny. Stem; Lu Troubadour Waer is den tyd van myn geweldig leéve waer is den fleur van alle myn plaisier dat my in 't hoogste lyden heéft gedreéve en in het uytterste dangier ik was een zoon van welden die vriend en ouders kwelden maer 'tis gedaen om myn wispeltuerighyd nu ik als slaef ben in banden geleyd. 'K wou na myn vaders raed niet hooren myn moeders woórde vlogen in den wind my dagt ter wereld kost my niemand stoore 'k was in de dertelheyd verblind doór 't drinken ende zwieren met de vrouw venus dieren dat ik beklaegde als het was te laet was ik gedwongen om te zyn soldaet Den dwang en soberhyd ging my genere myn ouders trokke my in't g'heel niet aen doór het verdriet kwam ik te deserteren 't geen my deéde in de bande slaen ik moest tot 't slaeve leéven myn leden gaen begeéven om op een plank le slaepen en geboeyt het geén van my zoo dikwils was verfoeyt Het zachte bed het geén myn ouders gave dat was nog dikwils tege mynen lust {==51==} {>>pagina-aanduiding<<} wy worden hiex by de verworpe slaeven het meest gepynigt doór de rust myn ouders kosi en dranken die schenen my vol stanken ik had geen smaek in bier of wyn nu zal den besten het klaer water zyn. kost ik myn brave moeder nog eens vrage na myn zagt hemt dat voór my was teslegt wy slaeve moeten rouwe hemdens draege en weét wie daer iet tegen zegt hoe hun de kans verkeeren waer zyn myn mode kleeren waer is plaisier en snaere geklang nu duert den dag ook wel een jaer lang. 'K wil aen myn klagten nu eynde geéve voór'tlaeste jonghyd doet uw ouders raed als ik 't bepeys alle myn leden beéven 'k was liever den minsten soldaet als hier te zyn gebonden in slaeverny gezonden ag zag ik eens eynde aen myn pyn dat ik nog eens kost by myn ouders zyn. Liedeken der koele Meysche Nagten op eene fraeye wyze. 'T was met de koele meysche nagten dat ik ging wandelen langs de straet ik hoorde een bedrukte maegt haer klagte om haeren minnaer met den avond laet die ik beminne uyt hert en zinnen alzoo sprak deés bedrukte maegd maer nu eylaes wat moet ik gaen beginne {==52==} {>>pagina-aanduiding<<} hy my geen liefde meer en draegd Liefsten minnaer zegt my de reden waerom laet gy my in de pyn heb ik u iets misdaen op heden dat ik van u moet verlaeten zyn 'k heb zoo veél nagten na u staen wagten voór u myn zoeten slaep ontrust en aen myn deurken zitten wagten voór u gebleéven uyt myn rust Is 't om dat zy draegd schoone kleeren of is zy beter in çiraed liefste minnaer zegt my met eeren waerom dat gy my nu verlaet of is haer weézen zoo uytgeleézen haer oogkens klaerder als de myn waerom word zy van u gepreézen waerom laet gy my nu in de pyn G'hebt my gezeyd tot uwer schande indien uw vader niet en wou vertrekt met my na vremde landen ik zal van u maeken myn vrouw u liefde smerte die zyn vergeten nu gaet gy by een ander maegd g'hebt u oogkens op een ander gesmete misschien veél meer als't u behaegd Liefste minnaer nu voor het leste moet ik van u verlaeten zyn ik raed u voor het alderbeste en brengt geen ander in de pyn adieu verraeder moeder en vader nu trek ik naer een ander land daer zal ik zyn nis d'ander altegaeder en dan ben ik weér uyt de schand {==53==} {>>pagina-aanduiding<<} Bly-eyndend Tragedie-Lied van Albertus en Theresia Stem: le troubadour Wie kan de kragt der liefde wederhouwe want zy gaet boven alle goed en geld als zy oprecht in d'herten is gebouwen zy overwind al het geweld aen Theresia gebleéken zy moest haer minnaer spreéken buyten 't gezigt van haer moeder en vaer maer fog haer ouders wierden het gewaer Albert haer minnaer was klyn van schatte zy moest verlaeten die zy teer bemind wie kan 't gevoelen van de liefde vatten als die het zelve ondervind z'hebben haer opgesloóten 't heéft haeren vriend verdroóten hy riep ach Theresia waer moogt gy zyn uw ouders brengen my en u in de pyn Ik wil my spoedig op de zee begeéven daerom vaert wel myn lief Theresia ik zal de dood voór'teynde van myn leeve gaen zoeken na America my stellen op de baeren in d'uyterste gevaeren adieu myn lief God spaert u van de smert maer zyt gedagtig uwen vriend Albert {==54==} {>>pagina-aanduiding<<} Naer eenen tyd dat hy was afgesteéken haer ouders hebben Theresia ontslaen zy informeérd en hoorden ider spreéken waer dat zyn schip was afgegaen zy kleed haer om de baeren als jongman te bevaeren voór eenen knegt by haeren Capityn em doór de liefde by haer vriend te zyn Naer veél perykels op de felle stroomeu zy zyn geankerd voór America haer hert dat jaegd om aen het land te komen om naer Albert baeren minnaer te vraegen met veél smerten by de wilde en de zwerten waer zy hem vind heel droef en slegt le pas zy vraegd waer meé zyn schip gelaede was Hy zey ach vrind Jal en kan ik niet wéten want ik en peys op laeding of profyt als op myn lief die ik noyt zal vergeéten my dunkt dat gy mynen lands-man zyt 'k ben Theresia ontnomen het geén my hier doet komen maekt nu een eynde aen u droef gemoed gy word hier van u Theresia gegroet. Ik ben't albert uw liefste herts vrindinne die doór de woeste baeren is gejaegd 'k ben Theresia die in het hert van binnen de liefde tot haer minnaer draegd als hy haer hoorden spreéken de blydschaps traenen leken maekt nu plaisieren drinkt den koele wyn tot vreugd van haeren Capityn {==55==} {>>pagina-aanduiding<<} Die hun op zyne reys heéft meé genome zoo zyn zy by haer ouders g'arriveérd en saemen in den echten hand gekoómen de waere liefde triumpheérd de waere liefde kragtig is haer vyande magtig zy overwind druk, lyden ende pyn het zal een spiegel voór de ouders zyn Nieuw gezang Stem: c'est l'amour, l'amour, l'amour. 'T is de min, de min, de min die alles doet erleven 't is de min, de min, de min die tragt naer een vriendin zonder de min kan men niet leven zonder de min waer het gedaen wie zonder min kan hem begeven om te treden voór Gods Altaer daerom laet ons te gader tragten naer een vriendin ons moeder en ons vader trouwden ook doór de min. 'T is de min, de min, de min die alles doet erleven 't is de min, de min, de min die tragt naer een vriendin wie zonder min kan zig vermaeken wie zonder min heéft'er plaisier wie zonder min kan 't houwelyk smaken {==56==} {>>pagina-aanduiding<<} wie zonder min trouwde men hier geen mensch op gansch de aerde of hy trouwde doór de min en schoon hy 't niet verklaerde hy zogt naer een vriendin. 'T is de min, de min, de min die alles doet erleven 't is de min, de min, de min die tragt naer een vriendin is men getrouwt men kan niet leéven als men niet heéft oprechte min zonder de min alles moet beéven zoo wel koning als koningin de min doet ons erbloeyen de min maekt ons verblyd de min die doet ook groeyen dat aen de borsten leyd, 'T is de min, de min, de min die alles doet erleéven 't is de min, de min, de min die tragt naer een vriendin 't is doór de min dat men kan paeren zonder de min kan het niet gaen 't is doór de min dat men kan spaeren zonder de min 't waer niet gedaen daerom 'k raed u voór 't besten bemind malkander met plaisier en laet ons nu voór 't lesten roepen vivat het bier; 'tis het bier, het bier, het bier dat ons kan doen erleéven 't is het bier, het bier, het bier dat ons geéft het plaisier, {==57==} {>>pagina-aanduiding<<} Den deserteur Die doór zyn lief kwam in 't malheur. Stem: der koele meysche nagten Als ik bedenk hoe ik myn jonge dagen moet overbrengen in droefheyd 'k moest in 'tjaer 23 gaen de wapens drage voór den Koning zyne Majesteyt ik moest verlaeten met de soldaeten myn ouders en myn liefste zoet haer zilte traenen konde my niet baete wy moesten scheyden met'er spoed Voor myn vertrek kwam zy my te schenke een ring van goud met eenen zoen en sprak ag lief wilt altyd op my denken daer naer kwam ik in 't Garnizoen dag ende nagten myne gedagten die speélden op myne vriendin verwonne doór 'tgeweld der liefde kragte kreég ik het deserteéren in den zin. Valsche vriendin u vreedheyd moet getuygen dat gy my deézen last aendoet de zware ketens doen myn leden buygen boeyen aen handen ende voet ziet hoe myn leden worden doórsneéde valsche vriendin was ik nog vry ik zou myn leéven voôr soldaet besteéde liever als in de slaeverny. De liefde kwam myn teer hert verslinde 'k ben van myn wagt gedeserteérd {==58==} {>>pagina-aanduiding<<} 'k kwam by myn lief ik mynde troost te vinde maer ag haer liefde was verkeerd myne vriendinne stelde haer zinnen op een ander tot mynen druk die my voór deézen zoo zeer plagt te beminne die brengt my nu 't ongeluk Myn droef getraen myn zugten en klage en wierd by haer niet meer getelt want tot myn leed kwam zy my overdrage ik wierd in boeyën vast gesteld zeer vreed gebonden wierd ik gezonden nae den traveau ofte galy ô vreede maegd! wilt eens myn lot doórgronden aenschouwd myn droeve slaeverny Valsche vriendin uw vreedheyd moet getuygen dat gy my deézen last aendoet de zware ketens doen myn leden buygen boeyen en handen aen den voet ziet hoe myn leden worden doorsneden valsche vriendin was ik nog vry ik zou myn leven voor soldaet besteden liever als in de slaeverny Jongheyd aenschouwd hoe my de ketens krenken die ik moet draegen vyf jaeren lang en wilt noyt op geen deserteéren denke eer gy ook koómt in deézen dwang liever marcheéren, als te ereveéren of met de boeyën zyn geplaegt ô jongbeyd! wagt u van le deserteéren eer dat gy het te laet beklaegt. {==59==} {>>pagina-aanduiding<<} Klagten van Sophie over de lange nagten Stem: den hemel heéft my troost gegeèven Eylaes de koude winter dagen dat doet een Dogter groote pyn Sophie komt haeren nood te klaegen om dat het lange nagten zyn en te slaepen zoo alleyn dat zou een dogter doen creveéren geen spraek of geen verwerreming waer van dat ik een liedjen zing Zy roept: ô God, hoe kan 't gebeuren als dat my niemand niet en wilt my dunkt zoo ider kan bespeuren als dat'er niets aen my en schilt pront van beenen dik van lyf myn oogen die als fakkels branden ik zet tot lachen mynen mond myn vleesch is bloózent en gezond. Veél dogters neémen hun plaisieren op ballen of op kerremis met borger of met schoon Lançieren 't is raer dat'er voór my geenen is daer zyn'er al tien getrouwt in myn gebueren op zes weéken en daer spreékt my niet eenen aen ik weét niet wat ik heb gedaen {==60==} {>>pagina-aanduiding<<} Ik wil de kans gaen anders waegen ik zal gaen draegen een cornet de mode zien ik alle dagen met eenen tul van een plaket aen myn lichaem een corceé met een balyn d'afdeeling maeken daer zyn de Jongmans van te vre dan neémen zy ons geêre meé Met krollen zal ik my paleéren en daer op eenen kraeg van kant dan zal ik wel eenen trapeéren 't was wonder dat in g'heel het land zou voór my niet eenen zyn ik zien'er scheêl en scheeve trouwen en koómt'er dan geenen voor my dan is het zeker toovery Ik hoóp dat ik zal voordeel raepen als ik zal fraey zyn opgezet want om nog lang alleen te slaepen dat is den jongen tyd verlet als gy lang uw eer bewaert dan zit gy t'huys tusschen vier mueren den maegdom word niet g'extimeért menige dogter daer doór creveért Sophie en zal haer niet beklaegen z'is alle weéken in plaisier zy zal Cornetten blyven draegen zy heéft'er al een stuk-of-vier zy heéft vryers met den hoop en s'avonds word zy wel beschonken zy moet op de Place-verte niet staen zy word nu redelyk gedaen. eynde. {==61==} {>>pagina-aanduiding<<} Beklag-lied van een eenig zoontjen Op eene bekende wys. Ach God waer zyn myne jonge dagen van als ik zwierde dag en nagt zoo heb ik myn oórden doórgebragt ik zal het myn leéven lang beklaegen maer dat ik z'had in d'uer van nu ik zou'er myn zelve wel deugd mé doen bis Ik was een zoóntjen daer uytverkoóre myn moeder noemde my zeer wel 'k had alle dagen myn zakken vol geld zoo liep ik lichtelyk verloóren myn moeder was in my verblind om dat ik was haer eenig kind bis Die uyt de schoól kwame van my klage en zeyden aen myne moeder ziet als dat ik niemand gerust en liet en niet en deé als vegten ende slaegen dat in haer ooren niet en klong zy zeyde: hy is daerom te jong.bis Myn Vader dat was eenen strengen die zeyde aen myne Moeder dat als dat zy geen verstand en had van zoo een eenig kind wel op te brenge 'k zal hem kastyden veél beter als gy, dan sprak myn moeder altyd voór my bis Myn moeder die my soutineérde, {==62==} {>>pagina-aanduiding<<} ik wierd altyd van haer verlost, ik zag dat ik geen kwaed en kost, begonst ik wel te reboteéren wel alle nagten in wyn en bier met de moey meysjens van plaisier bis In de speél-huyze nam ik myn behaege ik was den eersten van het gespan en ik was jong 'k wist nieverans van het zy van vegten of van slaegen kwam'er my eenen n'en voet te digt ik sloeg hem seffens op zyn gezigt.bis Myn kameraede mogte op my betrouwe zy kenden my op mynen eed als zy my vroegen was ik gereed ik zeg ik wist van geen ophouwen ik sliep by tyd in een salet maer de visch-banke zyn nu myn bed bis Nu moet ik my in doóling begeéven het komt doór myn baldaedigheyd had ik het beter aengeleyd dan had ik zoo niet moeten leéven had ik in tyds wel opgepast ik had geweést eenen anderen gast.bis Sa voór het leste gy jonge knaepen het is om u te doen verstaen 'k heb duyzend louiën opgedaen met in de speél huyzen le verkeeren ik zeg adieu in pys en vré voór al die wilt en ik speél niet meer mé bis EYNDE {==63==} {>>pagina-aanduiding<<} Liedeken voór de vrienden van de Vreugd. Stem: den Hemel heift my troost gegeêven Van de vreugd wil ik profiteeren daerom vrienden zoo kom ik hier ik hen geboren voór 't plaisier hy is zot die'er hem wilt van passeéren chagrin verdriet en ongemak en brengt my geenen stuyver in 't zak. Amis de la joie je vous embrasse de l'agrément je veux jouir je suis né pour le plaisir et bien fou celui qui s'en passe le chagrin l'ennui je crois n'apportera pas un sou chez moi. Ider heéft zyn manier van leéven dat is het woórd van onzen dries slaepen dat is tyd verlies hy is zot die'er hem wilt toebegeéven die hem veél tot slaepen bereyd verliest het beste van zynen tyd. Chacun à sa maniére de vivre c'est dans l'oracle que je lus dormir est un temps perdu bien fou celui qui s'y livre celui qui dors six mois dans l'an perd la moitié de son beau temps. {==64==} {>>pagina-aanduiding<<} Om u gelukkig te bevinden wat moet men doen voór de waerheyd dat is in de societeyt geestig zyn met all' zyn vrienden van te drinken met fatsoen en ook niemand geen pyn aendoen. Pour étre heureux sur la terre comment faut il done faire ici c'est d'etre gai en compagnie et bien joyeux avee ses frères c'est qui s'attend quand l'on boit sans faire de la peine à qui ce soit. Liedeken van het Maegdeken teer Stem: alzoo 't begint Daer en is maer een maegdeken teer in de gansche wereld die ik minne ik zien'er ander zoo menigen keer die stel ik ver uyt myne zinnen maer gy schoon maegd, maer gy schoon maegd gy speéld dag en nagt in myne zinnen en in myn gedagt bis Gy zyt de schoonste voor gewis die'er op de aerde kan leéven zoo minzaem jeugdig ende frisch geen gaef of zy is u gegeéven want als gy gaet, want als gy gaet gy zyt als eenen held {==65==} {>>pagina-aanduiding<<} als eenen vogel die vliegt doór 't veld bis Van over achtien maendekans ziet hebt gy geweést in myn verlangen toen dirf ik van schaemste niet hoe dat myn jong hert was bevangen den minnen brand, den minnen brand baerde veél pyn en smert doór groote liefde aen myn jong hert bis Jongman door den minnen brand heéft de liefde looze treékeu zoo word de maegde blom verplant ik heb veél minnaers hooren spreéken gaet vry van hier, gaet vry van hier 't zyn woórden voór den wind gelyk men dagelyks ondervind bis Ag schoon lief zoo lang ik leéf zal ik uw maegde-bloem noyt schenden aen u alleen ik myn jong hertjen geèf want gy alleen zyt myn verlangen geéft gy uw trouw, geéft gy uw trouw aen eenen met veél goed dan is het zeker dat ik sterven moet bis Jongman daer ben ik lieber van aen wie dat ik myn trouw zal geéven die my het beste behaegen kan die zal genieten myn jong leéven daerom jongman, daerom jongman steld my uyt uw gedagt eer dat gy doór de liefd' versmagt.bis Sterf ik schryf dan op myn graf hier leyd eenen minnaer begraeven die zyn hert aen een dogter gaf {==66==} {>>pagina-aanduiding<<} daer hy in vond schoon behaegen maer dat hy hoopt, maer dat by hoopt nog eens te zyn verblyd met zyn beminde in der eeuwigheyd. de klagte van eenen jongman over het sterven van zyne vriendin. Hemel waert g'op myn lief zoo straf die g'in 't schoonste van haer dagen moest rukken na het duyster graf ag lief ik moet u lot beklaegen gy in 't bloeyen van uw jeugd zyt voór uwen tyd gestorven uw lichaem schoon vol min en deugd is nu geworden 't haes der wormen. O dood benydster van ons min uw' vreedheyd rukten uyt myn ermen myn lief myn schoonste herts-vrindin die zonder min zoo haest moest sterven ag God wat heéft deés maegd gedaen dat gy haer niet langer en laet leéven laet my haer lot ook onderstaen want nu verdriet my tog het leéven Wat oogenblik wat harden stond als zy my sprak haer laeste woórden 'met haeren bleek verstorven mond het geen my tot traenen bekoórden adieu minnaer maekt geén getraen ik moet u tog gaen verlaeten ik zien de dood al voór my staen wat kan u al die droefheyd baeten {==67==} {>>pagina-aanduiding<<} Minnaer den laeslen snak ik voel myn hert dat klopt ik moet gaen scheyde daer is de dood met vreed gewoel om my na d'eeuwigheyd te leyden adieu minnaer 'k gaen van u af dat myn dood u dagen niet verkorte vaerd wel en weent niet op myn graf of wilt voór my geen traenen storten Zy sterft ag myn liefste teer ik zien haer geen lid meer roeren ag lief ik hoor u stem niet meer ô dood gy komt myn hoop t'ontvoeren ag maegd nu gy gestorven zyt u beéld hou ik in myne zinnen nu wil ik mynen leévens-tyd ook gaen voleynden zonder minnen Saemenspraek tusschen Cupido en eenen Jongman Stem: alzoo 't begint. Cupito kwam my lest vraegen jongman waerom trouwt gy niet gy komt al tot uwe dagen 't schynt dat gy de min verstiet men ziet alle de jonge dieren ieder zoekt naer eenen man want zy altyd cm u zwieren kiest dan een die u staet aen, Cupidoken God der minne wat voór vraege gy my vraegd {==68==} {>>pagina-aanduiding<<} trouwen ben ik niet van zinne haest getrouwt is lang beklaegd trouw ik een schoon ik moet haer wagte want zy staet een ider aen zoo by dagen en by nagten en zy maekt my goeden jan. Laet dan al' de schoone vaeren en trouwd met een leelyk vel die en moet gy niet bewaeren die bewaert haer zelven wel dan en moet gy u niet kwellen als zy u maer en behaegd dan zal z'op u hoofd niet stellen dat den os in Vriesland draegd. Zoo een zou ik moeten haeten want waer dat ik koómen zouw zoo in huyzen als op straeten 't zou zyn ziet wat leelyke vrouw en men ziet gemeyn gebeuren zyn zy leelyk zy zyn kwaed en dat zou myn jong hert doen treure neén my dat niet aen en staet. Neémt'er dan een by der hande een die heéft veél geld en goed en al en had zy schier geen tanden 't is het geld dat het verzoet daer meé kond gy domineéren en wel houden u gemak en ook lustig banketteéren gy hebt altyd geld in 'tzak. Zoo een zou ik moeten vieren en 't waer altyd dit of dat {==69==} {>>pagina-aanduiding<<} knorren keyven ende tieren zeggen wat hebt gy gehad zou ik niet altyd moeten hooren dat droevig vrouwe verwyt is 't niet al van my gekoómen daer gy nu een man meé zyt. Neémt dan een arm die zal u eeren en ook wel gedienstig zyn die kont gy na u wille leeren dan en leéft gy in geen pyn gy moet my niet meer verwyten gy hebt van alles uwen keur wilt uwen tyd zoo niet verslyten helpt'er maer een uyt 't getreur. Zou ik met een arme trouwen Cupidoken gy zyt mis die zou ik moeten onderhouwen en wat nog het ergsten is ik zou haer kleeren moeten koopen en van alles wel voorzien en dan kost zy nog weg loopen gelyk men dikwils ziet geschien Neémt dan een nae uws gelyken na uw zin en uwen staet niet te arm, niet te ryke niet te goed, of niet te kwaed niet te dik, of niet te dunne niet te kort, of niet te lang niet te stuer, of niet te minne niet te fier of niet te frank. Kond gy my dan zoo een krygen Cupido ik trouw terstond {==70==} {>>pagina-aanduiding<<} maer gy zult wel stillekens zwygen want men zulke geen en vond of zy hebben al ge breken ja de beste deézen tyd 'k zal het minnen uyt myn zinnen steken ik hou my aen de libertyd. Liedeken tot lof van den lollepot Den lollepot komt weêr voór den dag den trooster van d'oude venten die heel den winter gesloóten lag 't is rede dat ider mag hem wel bekroonen voór zynen dank hy die heel den winter lang dogters en vrouwen in staet moet houwe al maekt hy hun billen krank de broekken van jan en peer die krumpen al meer en meer zoo dat ik wil zeggen dat 't mans gespan ook in den lollepot vruten kan daer geèf ik u reden van Ziet kouwen jappen den lollepot eens blaezen om wel te vonken hy ging laest warmen zyn kalot eer hy kwam uyt zyn kot maer ach armen wat ellend bragt zyn kalot wat digt ontrent de krollen aen 't branden wel peer wat schanden voór zoo eenen ouden vent {==71==} {>>pagina-aanduiding<<} men riep doór heel het land alarm kalotten brand men bluschte billen en lotery en lacht die willen wat zeyde gy daer zeyde gy niet van vry. Liederen van Venus en bachus Op eene nieuwe wys. Voegd u in 't ronde gy Bachus calanten die door vrouw venus leét zyt voldaen wilt op de ton u victorie planten het is nog tyd hy neémt u nog aen 'k raed u als vriend 'k heb het ondervonden vrouw Venus kind zal u maer doórwonde ik heb gezweéft Bachus die leéft ik heb hem gevonden die ons drauken geéft In mynen fleur en het best van myn leéven heb ik my aen vrouw Venus verpand ik had haer myn hert uyt liefde gegeéven zy heéft my door haer vlammen verbrand zy liet my zoeten honing proeven het smaekte goed maer tot myn bedroeven gy hebt my verblind valsch Venus kind ik gaen my nu voegen by bachus den vriend Men komt natuer na jaeren te erven dan overmind den drift den persoon want een jong kerel kan haer niet wel derven en haer vertooning die is wonder schoon zy laet u dag of nagt niet rusten altyd gedagten tot minne lusten weg venus plyn met uwen tryn hoe grooter vriendschap hoe meerder finyn Nu zal ik myn jong leéven gedenken {==72==} {>>pagina-aanduiding<<} vrouw Venus heéft my het eersten bedroefd zy kwam natuer en gezondheyd te krenken ik had den zoeten smaek eens geproeft vrouw venus deéd my slegte presenten bachus die geéft ons medicamenten venus is valsch, bachus is mals hy moet gekroond zyn tot boven den hal Weg venus weg, en ik gaen u verlaeten en ik neém bachus voór mynen vriend zyn magazyn is gevuld met veél vaten en gy hebt my met valscheyd bedind weg met u!, gaet gy en kont my niet dienen 'k ben liever zat als in de ruwinen bachus is goed regt van gemoed en alle zyn dranke die smaeken ons goed Al die met venus wilt vreugd blyven raepen die krygen pyn en smerten voór niet. Bachus geneést zyn kwaelen met slaepen, venus die laet u in het verdriet, zy maekt u schrael en maeger van kaeken, Bachus die doet ons bloózen en blaeken, Bachus is vent: al die hem kent, hy steld'er zoo menig droef hertjen content Mannen bejaerd die moeten getuygen, zoo Bachus versche tonnen ontstak, moesten zy aen de kraen komen zuygen, om dat de magt by venus ontbrak, Bachus die komt ons kragten te geéven, venus die brengt verkorting aen 't leven; broeders komt by en doet als wy, want bachus zyn dranken die maeken ons bly Wy moeten Bachus tog liefde betoonen, hy heéft ons nog het meesten bevreyd en hy laet venus plaisieren by-woonen waer menig mensch in d'aerde van leyd venus die komt ons kragten verflouwen zwier-bollen 'k raed u liever te trouwen bachus ons jont zyn dranken pront en laet ons maer proeven gezondhyd in 't rond {==73==} {>>pagina-aanduiding<<} Bachus Comptoiren die ziet men floreéren het is den troost in alle verdriet hy laet een ider eens wel rebotteéren daerom voldoet maer aen zyn gebied bachus geéft prys ik laet het u weten al zyt gy grys of half versleten jongheyd met vlyt ziet dat g'u meyt eerd Venus en Bacbus maer alles op tyd bis Nieuw liedeken tot lof der boeren. Stem: van den Koekkoek Wie is den vader van het landden boer wie werkt met een goed verstandden boer wie is 'tdie s'morgens vroeg opslaet wie werkt'er vroeg en s'avouds laet den boer, den boer, den boer. Wie wint de boekwey terl en graenden boer wie ziet men meest zyn geld gaey slaecden b wie moet er zorgen voor mynheer voór koben, jan, en sus en peerden boer Wie huert zyu landen met plaisierden boer wie drinkt'er melk in plaets van bierden boer wie leéft'er sober schrael in huys wie vet zoo menige maeger luysden boer Wie is den steun van 't konings hofden boer wie doet zyn kinderen gaen na 'tlofden boer wie ziet men zelden of weynig zat wie geéft den armen altuyd watden boer Wie laeft de menschen klyn en grootden b. wie geéft den armen een stuk broodden boer wie is 't die caritaeten doet wie troost zoo menig armen bloedden boer Wie is den vriend van potentaetden boer wie kwikt'er Ruyters en soldaetden boer {==74==} {>>pagina-aanduiding<<} wie wint'er peêrden groot en klyn wie is vriend van den Souverynden boer Wie is een slaef by zomer tydden boer wie werkt'er met plaisier en vlytden boer wie heéft'er weynig lust in 't bed wie koopt zyn kinderen onverletden boer Wie heéft vrienden zoo lang hy geéftd.b. wie is daer arm en ryk by leéftden boer wie is mildaedig en eerelyk wie maekt madammen en heeren rykden boer Wie is het die zyn vrouw bemindden boer wie is tot werken meest gezindden boer wie leést eer dat het haentjen kraeyt wie is 't die zyn vrouw heéft gepaeytden boer Wie wind het vlas en meerder goedden boer wie brengt potazie in overvloedden boer wie maekt met ryk en arm accoórd wie kwikt zyn kinders na Gods woórdden boer Wie is'er vriend van al dat leéftden boer wie is 't die alle menschen geéftden boer wie houd de kinderen groot en klyn Van dogter's die bedrogen zynden boer Wie is 't die leeft na 't woórd van Godd. bo. wie is 't die voldoet Gods gebodden boer wie drinkt'er 't zondags een pind bier met vrouw en kinderen met plaisier den boer Wie word door eenen haen gewektden boer wie is 't die bly aen 't werkt trektden boer wie heéft van t'krikken zyn vrouw voldaen om voór den vieren in 't veld te gaenden boer Wie houd het meest van den pastoorden b wie geéft aen t'woôrd van God gehoorden bo. wie is gestoord op kermis dag die op zyn prochie niet danssen mag den boer den boer den boer. {==75==} {>>pagina-aanduiding<<} Gezang. tot lof der vrouwen Stem: van den Koekkoek Wie deéd'er my de eerste deugd?een vrouw van in myn teerste jonge jeugd?een vrouw wie heéft gelaeft eerst mynen dorst uyt eene lieve malsche borst? een vrouw, een vrouw, een vrouw. Wie was't die my in doeke wond?een vrouw wie gaf'er my pap in den mond?een vrouw wie was 't die my eerst leerde staen wie was 't die my heéft leeren gaen? een vrouw, een vrouw, een vrouw. Wie was't die voor my zorge droeg?een vrou wie was 't die p'rykels van my joeg?een vrouw wie was 't die my heéft opgepast geluyst, gepluyst, gekamt, gewascht? een vrouw, een vrouw, een vrouw. Wat heéft God voór Adam gemaekt?een v. wie heéft met hem alles gesmaekt?een vrouw wie doet'er nog op 'swerelds baen den man de meeste vreugden aen? de vrouw, de vrouw, de vrouw. Wat zoek ik voór myn weder paer?een vrou wie kan'er my eens maeken vaer?een vrouw wel aen myn moeder die is dood ik zoeke thans met liefde groot? een vrouw, een vrouw, een vrouw. Wie is 'tdie men meest caresseért?een vrou wie is't die den man meest tenteért?een vrouw wie doet'er 't meeste kwaed en goed wie is de slimste van gemoed? een vrouw, een vrouw, een vrouw. {==76==} {>>pagina-aanduiding<<} De klagten van op-signoorken om dat hy by den Mechelschen Ommegang niet heéft mogen zyn. Stem: wy zyn een hoope vremdelingen. Ik zal den ommegang lang onthouwen want den Mechelaer doet zyn best ik was verdwaest van te aenschouwen als het er vrolyk hebt geweést bis schoon stukken van konstenaeren die het zagen waeren te vré maer tog klaegen de mechelaeren want op signoórken ging niet mé bis 'K stond aen 't Stadhuys by ander hoopen als den ommegang was in tryn als ik hoorde Signoóren roepen mag'er dat manneken niet by zyn?? 't is my belooft van over tyen dat ik zal springen nae om hoog maer na hoor ik de melodyen en Opsignoórken bleéf in 't droog Ik heb overal geschreéven aen myn vrienden en bloedverwant daer zyn'er wynige t'huys gebleven was dat voór my geen groote schand ereen kwam my te belonken en aenzien myn hoogen staet maer ik moet in myn kottjen pronken of het my wel of kwalyk gaet Ik boorde het trommeltjen en fluytjen in den ommegang by den Reus ik lag te zugten in myn kottjen {==77==} {>>pagina-aanduiding<<} wel Signoorken hoe malheureus!! bis ik plagt my nog eens te verweéren maer nu is alle myn vreugd gedaen Mechelen zal my nog doen creveren als ik niet eens meer uyt mag gaen Waerom moeten zy my bewaeren ben ik dan zoo veél schatten weêrd kost ik dat aen myn vrienden verklaeren hoe ik nog leéf gezond van hert ider een kwam om my te vinden maer Signoórken was'er niet bey ik zal schryven aen alle myn vrienden Mechelen leéft niet wel met my Ik hoorde van een stuk of zeven vraegen aen myn gevangenis wat mag Signoórken hebben bedreven dat'er dat Ventjen niet by en is alle de reusen dansten met minnen de Calvocade in grooten treyn en ik zugt in myn kottjen van binnen om dat ik'er niet by mogt zyn Adieu dan vrienden voór het lesten nu gaen ik peyzen op myn graf want Signoórken moet op het lesten dik van 't water de wereld af moet ik de straet en menschen derven zegt Signoóren die my nog kent als ik tog moet in Mechelen sterven Staede gy in myn Testament. Finis est. Liedeken op het beklagt van de Koetsiers. Stemme: Den Rol en draeyd niet meer. Den à Vapeur doet leven veél menschen in plaisier maer die van hertzeer beven dat is menigen Koetsier {==78==} {>>pagina-aanduiding<<} ik die op de baen plagt met gemak te reyen ik moet my nu gaen met zwaere vragt belyen ik leur nu voor myn brood met zwartzel, pot en pan om aen den kost te komen als ik maer verkoopen kan. Ik win myn brood met slypen nog bly dat ik het kan, het zal my deftig nype dat heéft den à Vapeur gedaen ik was een koetsier gelaen met koets en peêrde en daer by plaisier zoo veél als ik begeêrde nu ben ik schaere sliep en nog al dikwils bly dat ik een schaer mag sleypen voór een centjen twee of dry. Ik heb zoo lang voor deézen het slim en loos pratyk van blink marchand gelezen nu ben ik aen hun gelyk 't heéft my nog gekost om blink te leere make en daer mé geprost ik zal er tog geraeken ik blink de schoene fyn in plaets van koetsier wat dat wy moeten leere doen het water en het vier 'k Ben koopman in konynen het staet my donders net ik sleur met heel dozynen ik doen in 't mager en in 't vet fissen en fluwyn in 'twild en ander dieren dat is nu gemyn den stiel van de koetsieren het is den à Vapeur die ons dat heéft geleert ik zal maer koopman blyven dat zy lachen die begeérd Ik won van voórs pistolen en kroonen zuyver geld nu leur ik met kleyn koólen onder 't zwart gespan gesteld 't is den à Vapeur en al de mecanikke veél tot hun maleur ik zal in 't stof nog stikke in plaets van een koetsier nu koólvent op de straet het zal den zak wel vullen, vyf centimen voor een maet Als ik het gaen bespeuren {==79==} {>>pagina-aanduiding<<} hoe dat zy zyn boven Jan die met citroenen leuren daer zyn veél Profyten aen ik kom hier en daer by heere en Jouffrouwe 't is een zuyver waer niemant moet my schouwe 't koetsiere leyt in 't zant weder d'ysere baen 't heéft my zoo hoog verheve dat ik met citroenen gaen Ten mag my niet verdrieten devoir te zitten voor 't confoir om lepelen te gieten ieder mensch doet zyn het is tog teniet, met koets en peêrd te ryde ik roep lepel giet, ik rys langs alle zyde koetsieren schept maer moet den à vapeur die reyd het land is vol plaisiere maer wy zyn in druk altyd Liedeken van de keuke-meyd Stem: ik ben een meysken als myn moeder. Lest zey eene jonge Keuke meyt dat het koken gaet naer den donder als ik eens word gevryt het schynt als eenen dag van wonder ik moet het in stilte doen ons Jouffrouw mag het niet weten als zy ziet dat ik kryg eenen zoen dan geéft zy my veél slegte reden. 'K was lest by peer den hovenier op de eyer-merkt gekomen wy hadden byde veél plaisier en groote liefde ingenomen ik dagt op keuke noch op uer terwyl peeter my vryde {==80==} {>>pagina-aanduiding<<} maer als ik kwam Jouffrouw zag zuer begon my seffens te verwyten. Wel gy lameérster zeyde zy waer hebt gy weêr zoo lang gezeten het is onmogelyk dat wy ten twaelf ueren konnen eten gy hebt zeker weér gevryt daerom komde gy zoo praeten Ja zeker zey de keuke meyt ik zou 'er myn eten voór verlaeten Gy stoute meyt zeyde Jouffrouw gy zult u keuken beter gaey slaegen of anders zal ik u al gouw voor u gevry den huys uyt jaegen wel Jouffrouw zey de keuke meyt geéft my myn geld wilt niet verzinnen 'k wierd t'huys nog eens zoo veél gevryt schoon ik zoo veel niet en kost winne De Jouffrouw gaf al gouw haer geld en zy loopt weér naer d'hovenieren gy hebt my lang genoeg gekwelt niet al u slegte manieren mejouffrouw geéft my geen verwyt want ik zien hier alle dagen ik weét gemakkelyk wie gy zyt gy kond u man wel anders plaegen Zwygt zeyde Jouffrouw lieve saer en blyft nog liever by my woonen dat 'tmynen man niet word gewaer ziet daer zyn vyftien fransche kroonen klapt tog niet aen mynen man wat mynheer sus hier komt maeken 'k zal voor u doen al wat ik kan maer gy moet zwygen deze zaeken Nu mag deés lieve Keuke meyt nog langer op d' eyer-merkt blyven al word zy van den hovenier gevryt de Jouffrouw derft tog niet meer kyven {==81==} {>>pagina-aanduiding<<} en dat meysken zingt en klinkt jonge dogters wilt maer zwygen dat mynheer sus u wat lekkers brengt en gy zult Fransche kroone krygen. Liedeken Stemme: ahoo het begint De mest-kaey zoo wy alle weéten leyt by Sinte Peeters-vliet daer word zoo menig stront gescheéten in 't geheym dat niemand ziet daer vond ik van alle stronten dikke dunne grouw en bonte geenen eenen was egael van al te mael, van al te mael 'k vond'er eenen vol krieke steenen mits het was den Zomer tyd den anderen vol graeten en beenen mits ieder een daer scheyt boere menschen stront van honden word hier op de kaey gevonden hierom is 't van ouds befaemt mest kaey genaemt, mest kaey genaemt Ik vroeg aen eenen van de lieden die ik op de kaey daer vond of hy my niet en kost bedieden de differentie van den stront hy zey vriend dat kan ik weten wie dat heéft den stront gescheten al kwam hy van een begyn dat ken ik fyn, dat ken ik fyn Ziet dien is zeer rond gescheten of hy was met d'hand geleyd dat is ligt om af te meten by komt van een jonge meyd want zoo die den stront gaen planten zien zy rond van alle kanten {==82==} {>>pagina-aanduiding<<} en door 't drayen van bun ront zoo scheyt zy rond, zoo scheyt zy rond Ik vond'er eenen aen d'een zyde die nog rookte gelyk de schouw de grootheyd deé my onderscheyden het was van een getrouwde vrouw want zy hun niet veél geneéren of daer honderd man passeéren scheyten als s'hebben grooten kak op hun gemak, op hun gemak Ik vond'er eenen op een hoopken ongemaelen en heel rouw ik zey 'k wil wedde voór een stoopken hy is van een oude vrouw die geen tanden meer heéft g'houwen alles doorslikt zonder knouwen hierom is den stront zoo rouw door 't slegt gekuou, door 't slegt geknou Ik vond er dan nog eenen kleynen wel gemaelen in 't fyn ik zey dat komt van een begyne of 't moet van een kwesel zyn dat was ligt om af-te-meten hy was op papier gescheéten mits men 't gat papierken vond beklat met stront, beklat met stront Oorlof dan vrouwluy voór het lesten al die swanger gaet van kak ik rae u voor 't alderbeste zet u gat op een gemak dan zal men u niet verwyten of den stront die gy komt scheylen ongemaelen is of rond tot u affront, tot u affront eynde {==83==} {>>pagina-aanduiding<<} Oud liedeken Van den Kluyzenaer. op een fraeye wyze 'k groet u vrienden altegaer 'k ben eenen ouden kluyzenaer myn lyf en leéde bynae gekraekt dat koómt van in myn kluys te slaepen schier moeder naekt 'T is nu vyf en twintig jaer dat ik nu leéf als kluyzenaer ep al dien tyd geen mensch gezien maer nu zoud' ik nog geêrne leeven met de goey lien Kluyzenaer ik ben vervaerd als ik aenzien uwen gryzen baerd uw hairen kleed en uw zwart vel wel wat wilt gy nog koómen vreyen een demoisel Liefste hoe zyt gy zoo cruël zegt my wat is een demoisel 'k heb langen tyd in 't bosch gewoont daer zoo veél soórt van wilde dieren my zyn vertoond. Een demoisel gy ouden vent was in uw jongheyd meer bekend het is nu tyd peyst op uw dood geen demoisel' kan u meer helpen uyt deézen nood Liefste 'k had geêrne een vriendin die my kan koelen al door de min ach zoete kind koómt nae myn huys daer zullen wy nog vreugden maeken al in myn kluys Dal ik mé ging nae uwe kluys eenen put maeke al voor u kluys u dertel vleesch dat moet daer in dan zoud gy geenen lust meer hebben tol een vriendin {==84==} {>>pagina-aanduiding<<} Liefste gaet mé dan nae myn hut en steékt my leévendig in eenen put want gy ziet wel ik ben in nood voor my en is geen troost te vinden 'k was liever dood Komt bleeke dood wilt my verslaen want ziet het is met my gedaen want ik nu hier geen troost en vind daerom wilt my nu maer begraeven aen dees groen lind. Sluyt-lied tot lof van den wyn Stemme: koekoek. Wat drank of nat komt meer te pas als wyn want van het leven tot de dood gebruykt men meest in allen nood den wyn, den wyn, den wynbis Zoo haest een kind ter wereld komt 'tis wyn want wyn en water is het zap dat men doet in de eerste pap den wyn enz. Zoo haest een kind van worme klaegt 'tis wyn valt hy op een nugter maeg die is zeer goed voor deze plaeg den wyn, enz. Zoo haest 't kanon victorie schiet 't is wyn komt er een prins ol souveryn men schinkt aen hem den eere wyn den wyn, enz. Den ouden man houd zyne kragt met wyn want is het in 't beginsel wyn het mag ook wel het eynde zyn den wyn, enz. Laet ons te saemen vrolyk zyn met wyn en wenschen, dat wy altgaer hem mogen drinken menig jaer vivat, den wyn, den wyn.bis Eynde