Corte verhalinghe van de beeldtstormerye Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Corte verhalinghe van de beeldtstormerye uit 1566. _cor008cort01_01 DBNL-TEI 1 2019 dbnl eigen exemplaar dbnl Corte verhalinghe van de beeldtstormerye. Gheraert Speelmans, Antwerpen 1566 Wijze van coderen: standaard Nederlands Corte verhalinghe van de beeldtstormerye Corte verhalinghe van de beeldtstormerye 2018-12-13 RK colofon toegevoegd Verantwoording Dit tekstbestand is gebaseerd op een bestand van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (https://www.dbnl.org) Bron: Corte verhalinghe van de beeldtstormerye. Gheraert Speelmans, Antwerpen 1566 Zie: https://www.dbnl.org/tekst/ques002lauw01_01/colofon.php In dit bestand zijn twee typen markeringen opgenomen: paginanummering en illustraties met onderschriften. Deze zijn te onderscheiden van de rest van de tekst door middel van accolades: {==13==} {>>pagina-aanduiding<<} {==Figuur. 1: Onderschrift van de afbeelding.==} {>>afbeelding<<} {==1==} {>>pagina-aanduiding<<} ยง Corte verhalinghe vande Beeldtstormerye, geschiet binnen dese Nederlanden, also Brabant, Vlaenderen, Hollant, ende Zeelant, ende int lant van Luydick, tot een eewige ende perpetuelle memorie der nacomelinghen. Gheapprobeert bi. M. A. Cunerum Petri, Postoor van. S. Peeters binnen Louen. Anno. M. D. L X V I. Caret omni heresi, quod ego Marcelius Broeghel, curatus Ecclesie Sancti Andreae Antvverpiensis manu propria verificus, Marcelius Ioannes Broeghel. {==2==} {>>pagina-aanduiding<<} {==3==} {>>pagina-aanduiding<<} Een cort beschrijf van datmen bedreef, In Hollant, Vlaenderen, en Brabant mede, In d'Oostmaent, alsmen .xv.c.lxvi. schreeft, In Kercken, in Cloosters, en menighe stede. Die Autheur tot den Leser. Aensiet hier Leser d'iaer, maent, en dach Datmen sach die Religie staken Twelck was deerlick om sien o wee o wach En voor deuote herten een hart gheclach Die verlieten haer Cloosters en eygen daecken Daer si den Heer dienden in bidden en waecken Naer Sheren beuel en Gods goet ingheuen Godt wilse vertroost van herten maecken En naemaels verleenen het eewich leuen. Yperen. Den vijfthiensten Oost op den dach van Onser vrouwen Sachmen Typeren die beelden in stucken houwen. Antwerpen. Den .xx. Oochst zijn die beelden verfoyt Tantwerpen, en van die ketters verstroyt, En den .xvii. Octobris hebben si tselfste bestaen Maer met sommighen ist qualick vergaen. Middelborch. Te Middelborch mosten mans en vrouwen Den .xxi. Oost tselue aenschouwen. {==4==} {>>pagina-aanduiding<<} Liere. Ten daeghe voorseydt te Lier ghebuerde Datmen die beelden haer cleederen scheurde. Tot Delft Tgheschiede op sinte Bartholomeus dach. Datmen die Beelden tot Delft afworpen sach. Leyden. Te Leyden was die selue destructie swaer Den .xxii. Oochst daernaer. Ghendt. Te Ghent worde met kettersche practijcken Den .xxii. Oost ghedaen van ghelijcken. Mechelen. Den .xxii. Oochst is tselue naer mijn bediet In sommighen Kercken binnen Mechelen geschiet. Amsterdam. Ten seluen daeghe als ick vernam Verstroidemen die beelden Tamsterdam. Shertoghen Bossche. Den .xxiiii. Oochst wel ghetelt {==5==} {>>pagina-aanduiding<<} Sijn die beelden Shertoghen Bosch gheuelt, En het selfste te doene een menichte gereet was Op den .x. Octobris wient lief oft leet was. Vtrecht. Tuytrecht sachment haer oock ghedooghen Ten voorscheuen dage voor allemans oogen. Dornick. Te Dornick op den xxiiii. dach voorsproken Heeft die Kettersche natie die beelden gebroken Valenceen. Den .xxiiii. Oochst door der Ketters biesen Moesten te Valenceen die beelden haer plaetse verliesen. Hasselt. Hier in is Hasselt oock seer te beclaghen Mits hijse beleyt heeft en oock verwonnen Want een groote schade hebben si gheleden Om dat si nae den Bisschop niet en wouden vraghen Maer hebben met wapenen tegen hem gestreden. Dit hebben si gedaen thaerder grooter schaden Want haer doen niemant en stont staden Al en hebben zijer bey geen sy by gesponnen. {==6==} {>>pagina-aanduiding<<} Den .xxviii. April als ick heb vernomen Is die Gouernandt, ten was niet te laet Binnen die Stadt van Antwerpen ghecomen Om te stellen die Kerck in haeren eersten staet. In dandere palen vlecken en steden Ist oock meest aldus gheraeckt Dat alst dander waren ontgaen doutzeden Doutaren en beelden zijn hermaeckt, Die dit bestaen hadden ende wijf of mannen Hebbent seer deerlick moeten becoopen Want si worden gedoyt oft verbannen Diet niet en hebben connen ontloopen. Dit is den loon die daer naer volcht Overpeynst dit rijckelick ick bids v vrient V niet meer op Kercken oft Cloosters verbolcht En versint altijt eer ghi beghint. Conclusie. Daer zijn noch veel steden, dorpen, iae landen Daer thaerder schanden tghelooue is vergaen Als inden Haghe en Gelderlant daer ketters met manden Die Beelden ghebroken hebben met haer eyghen handen Gelijck ooc te Weert hebben si tzelue gedaen Ghesedt haer ghetouwen en gheweuen saen Inden Tempel Gods tfy v der treecken Houdt op van tquaet naer Gods vermaen En peynst om den dach als thert sal breecken. {==7==} {>>pagina-aanduiding<<} Vertroostinghe der gheender die by bedwanck hebben moeten Godts dienst, en haer habijt verlaten. Deuote herten vol onghenoechten Die daer suchten, beuen en weenen Sijt blyde van herten en wilt niet duchten Al hoordy veel der Ketters gheruchten Sy zijn haest vernielt wilt vry sulcx meenen En Godt sal v te meer vruechde verleenen Ouermidts ghy zijn beproeuing passeert Haer natie sal hy haest vercleenen Die daer dryeuuldich in glorie regneert. Gheprint Tantwerpen by Gheraert Speelmans. {==8==} {>>pagina-aanduiding<<}