De spelen van Gijsbrecht van Hogendorp

Truer-spel Uan de Moordt/ begaen aen Wilhelm by der Gratie Gods/ Prince van Oraengien/ etc.

Ghedicht door G. van Hoghendorp.

t'Amsterdam, Voor Cornelis vander Plasse, Boeckvercooper, wonende aen de Beurs, 1617.

Aen zyn Excel^tie.

1Plutarchus in 't leven Demetrij, alder Door-2luchtichste Vorst, verhalende d'Eeren ende Staten die 3 de gemeente van Athenen hem waren toe-eygenende, 4 doet daer over een treffelijcke vermaninge, als dat de 5 Princen niet so seer en behooren te letten op de uyter-6lijcke Eeren haer aenghedaen, als wel, ofte oock hare 7 daden ende deuchden de selve waerdich zijn, ende naer 8 de selve bevindende, oock die toeghevoeghde Eeren aen 9 te nemen ende t'ontfanghen, als gerechtelyck en waer-10achtich haer toecomende; ofte die te verwerpen ende 11 t'ontseggen, als een geveynsde vleyery, meer dienende 12 tot spot als tot lof. So ist, alder vermaertsten Prins, dat 13 ick aenmerckende de weldaedt die mijn Vaderlandt ge-14noten heeft, door de groot-moedighen ernst die den 15 hooghloffelycken Prins, van za: me^rie. uwer Ex^tie. Va- Ga naar voetnoot1516der, aenghewent heeft, om het selve te trecken uyt de 17 moet-willighe tyranny van de bloedt-giere Maranen, Ga naar voetnoot17 18 daer het so diep in versopen lach, ja dat selfs zijn Prin-19celycke ghemoedt niet en was lettende op verlies van 20 eygen goederen, gevaer zijns levens, noch alle de drey-21gementen zijner vyanden; maer treedt met een onver-22saechde ziel altijdt in zyn heylich voornemen henen, dat 23 is, het gemeene beste zyns Vaderlandts te bejaghen, 24 hoewel het schijnt dat dickwil het den Hemel niet en 25 lieft, door veel voorvallende ongelucken hem toegeco-26men, so en laet hy evenwel niet af, nochte thoont sich 27 vermoeyt van der deuchden, heylsamen, doch smallen 28 padt te treden; achtende de veelvoudige verhindernis-29sen zyns loffelycken voornemens te zyn ware proeven

30 van zyn stantvasticheyt, daer met de reden hem ge-31wapent hadde, want (ghelyck Seneca seght:) den tegen-32spoet is getuyghe van een vroom ofte veracht ghemoedt: 33 Daer over dat hy oock eyndelyck is tot zyn deucht- Ga naar voetnoot3334rycke begheerte ghecomen, als gheleyt hebbende den 35 waren gront-steen van een volcomen vryheyt onses Va-36derlandts, doorgedrongen hebben met een deuchts ver- Ga naar voetnoot3637staelt ghemoedt, alle de beletselen zijner verwaender 38 vyanden, latende by allen volckeren een hooghe ver-39wonderinghe zyner manhafticheyt en cloeck beleyt. 40 Doch daer over zijn moordadige vyanden, die altijt ge-41poocht hadden hem het lieve licht des levens uyt te 42 blusschen, als het volcomen vervul van haer geluck, 43 en deser landen gantschen onderganck, hebben hem 44 (door Gods toelatingh) verradelyck om den hals ghe-45bracht; want Godt bemerckende hare boosheydt, heeft 46 haer willen bethoonen, dat haer wanen soo ydel was als 47 die boos was: want vermeenende door dese doodt vol-48comen overwinninghe te hebben, bevonden haer flucx 49 wel wijdt daer van daen, want gelyck den eenen Phoe-50nix den anderen herbaert uyt zijn assche, also heeft 51 oock desen wijdtberoemden Prince uyt zyn bloedt nae-52ghelaten alsulcke Helden, die op 's Vaders gheleyden 53 gront-steen een heerlycke vryheyt volcomen op gebout 54 hebben, ende die zyne onwaerdige doot op t' hooghste 55 hebben comen wreken. Dit alles overleght hebbende, 56 bevondt ick waerachtelyck, ô wijdtberoemden Prins, 57 datter geen lof ghenoechsaem en was om zyne ghedach-58tenis te Eeren, nochte datter niet en soude connen ghe-59vonden werden tot zynen roem dienende, datmen flat-60tering soude mogen noemen, so heb ick voorghenomen 61 (als een dankcbaer mede-ghenoot van onse Vaderlant-62sche vryheyt) yet te doen dat tot lof en eer soude mo-63ghen strecken van dien ghesegenden Prins, ende van 64 het gantsche huys van Nassau, Daer over ick voor nam Ga naar voetnoot64 65 de doodt van dien vromen Heer, die wy met recht mo-66ghen noemen, Onsen ghemeenen Vader, in een Treur-

67Spel te verthoonen, also hy in het scheyden uyt dit ver-68drietelycke leven op het alderhoochste bevesticht heeft 69 zyne groot-moedicheyt en godtsalicheyt, het welcke 70 zyn leste woorden wel te kennen gheven, als niet be-71commert zijnde dan met zyn arme Ghemeent, en zyn 72 ziele in de handen des alderhoochsten te bevelen: loffe-73lycke, voorwaer overloffelycke afscheyt, die by ons in 74gheen vergheten behoort gestelt te worden, maer ons 75 eeuwich diend tot een spieghel zyner vromer deucht, 76 ende onser vyants overmaten boosheyt, het welcke ick 77 volbracht hebbende naer de jonst mijn van den Hemel 78 daer in toeghevoeght, hebbe mijn selven verstout, ô al-79der goedertierenste Prins, uwer Ex^tie. dat toe te eyghe-80nen, op dat het onder uwe genadige escherminghe 81 mocht uyt gaen, en dies den volckeren t'aengenamer 82 zyn, als oock derwyle syn Prin.Ex^tie. is een eerwaerdich 83 Spruyt van soo 'n doorluchtighen Stam, wiens lof hem 84 in alles behoort aenghenaem te zijn, noch daer by ge-85voecht dat zyn Ex^tie. my heeft ontfanghen ende aen-86ghenomen onder de Compagnie van zyn Guarde, so dat 87 ick my bevindende oock een Dienaer van zyn Princel. 88 Ex^tie. ick niet redelyck het selve een ander conde toe-89eyghenen, verhopende dat zyne Princel.Ex^tie. het selve 90 met een jonstige genegentheyt sal aennemen, hoewel 91 myn gemoet myn altemet te rugge dreef, besorght zyn-92de dat dit in zyn Princ.Ex^tie. een fascheuse vernieuwin-93ge van zyn's Vaders doot mochte zyn, en daer over een 94 misvernoeghen hier aen hebben, maer weder herden- Ga naar voetnoot9495ckende dat zyne Princ.Ex^tie. was een Vorst die sich in 96 allen geleertheyt geoeffent hadde, en daer door zyn 97 ghemoedt met redenen ghestijft, sich niet so lichtelyck 98 en liet vervoeren vande passie des ghemeenen volcx, 99 als oock in den oorloch opgevoed zynde onder 't ghe-100bries van de Paerden, gekrysch van 'toorlochs-volck, 101 het donderen van 't Geschut, 't gekners van Helm en 102 Swaerden, dat soo een Prins 't ghemoedt also versekert Ga naar voetnoot102 103 heeft, dat die niet beweecht en con worden door het ghe-

104heuch van eenich dinck, ghelyck die verwijfde en teere 105 menschen doen: so ben ick voortghetreden, ô alder ver-106maertste Prins, als een die allen genegentheyt heeft om 107 uwe Princel.Ex^tie. ende gheneralyck 't Huys van Nas-108sau alle eer ende dienst te bewysen die 't my mogelyck 109 is, daer over my oock yver in uwe Ex^tie. dienst hebben- Ga naar voetnoot109110de ghestelt, ghedreven zynde om te dienen den alder be-111roemsten Prins die hedendaechs de gulden Son be-112schijnt, waer van myne ooren eyghen ghetuyghen zijn, 113 die in so verscheyden landen, selfs onder de alder onwe-114tenste Menschen, hebbe uwen Vorstelycken roem soo 115 loffelyck hooren uytroepen: Prince Mavrice le plus 116 brave Guerrir du Monde. Voorwaer onse Naecomers on-117verganckelycke oordeelders van onse daden, verstaen-118de door de ghetrouwe vertellinghe van so veel Boecken 119 die onse Eeuwe sullen overleven, de meer als mensche-120lijcke volmaecktheden van uwe Vorstelycke Deuchden, ô 121 Prince, souden met recht onse ondancbare onwetenheyt 122 beschelden, dat wy niet en hadden door onse Pennen 123 ghetuycht van de genade die Godt ons doet, dat wy 124 mogen leven onder de soete regheringh van soo een be-125gaefden Prins, wiens roem onder Tartaren ende die die 126 daer wateren uyt den Ganges, doorluchtich is. Ick en Ga naar voetnoot126 127 vreese niet dat den genen die eenichsins ghenaeckt heb-128ben de stralen van uwe deucht, my sullen oordeelen te 129 overvloeyen in onredelycken lof, aenghesien de ver-130heerlyckte gaven daer met Godt u siel en lichaem so 131 volmaecktelyck beschoncken heeft. Den welcken uwe 132 Princ.Ex^tie. laet leven in een lange gelucksalicheyt, u 133 gevende onder andere geluckicheden, alsucke Nacome-134linghen als uwe ziele wenst, tot eyghen vernoeginghe 135 van uwer Ex^tie. ende tot ghemeene welvaert van ons 136 Vaderlandt.

137Den alder optmoedichsten ende alder

138genegensten Dienaer van uwe Prin.Ex^tie.

139 Gijsbrecht van Hogendorp.