| |
| |
| |
Den Israëliten wort geboden krijgh te voeren tegen de Midianiten, vers 1, etc. met een leger van twaelf duysent mannen, ende Pinehas de sone Eleazars, 4. dewelcke de Midianiten overwinnen, 7. keeren weder tot de hare, met de gevangene, ende den buyt, 12. worden van Mose onthaelt met berispinge, over het gene sy qualick gedaen hadden, 14. ende met bevel van het gene sy doen souden, 17. Wet rakende de deelinge van den buyt, 25. met de uytvoeringe der wet, ende de somme des buyts, 31. ende het deel des HEEREN, dat den Priesteren, ende Leviten toe quam, 41. de Overste des heyrs doen den HEERE eene offerhande, 48. die in den Tabernakel ter gedachtenisse bewaert wert, 54.
[kolom]
| |
1
ENde de HEERE sprack tot Mose, seggende:
| |
2
a Neemt de 1 wrake der kinderen Israëls van de Midianiten: 2 b daer na sult ghy versamelt worden tot uwe volckeren.
| |
3
Mose dan sprack tot het volck, seggende; Dat sich mannen uyt u 3 ten strijde toerusten, ende datse tegen de Midianiten zijn, om de wrake 4 des HEEREN te doen aen de Midianiten.
| |
4
5 Van elcken stam onder alle stammen Israëls, sult ghy een duysent ten strijde senden.
| |
5
Alsoo werden gelevert uyt den duysenden Israëls duysent van elcken stam: twaelf duysent toegeruste ten strijde.
| |
6
Ende Mose sondtse ten strijde, duysent van elcken stam; haer, ende 6 Pinehas den sone Eleazars des Priesters ten strijde, met de 7 heylige vaten, ende de trompetten des geklancks in sijne hant.
| |
7
Ende sy streden tegen de Midianiten; gelijck als de HEERE Mose geboden hadde: ende sy doodden al wat mannelick was.
| |
8
Daer toe doodden sy boven hare verslagene, de 8 Koningen der Midianiten; c Evi, ende Rekem, ende 9 Zur, ende Hur, ende Reba, vijf Koningen der Midianiten: oock dooden sy met den sweerde 10 Bileam, den sone Beors.
| |
9
Maer de kinderen Israëls namen de wijven der Midianiten, ende hare kinderkens gevangen: sy roofden oock alle hare beesten, ende al haer vee, ende al haer vermogen.
| |
10
Voorts alle hare steden 11 met hare woonplaetsen, ende alle hare borchten, verbrandden sy met vyer:
| |
11
d Ende sy namen al den roof, ende al den buyt; van menschen, ende van beesten.
| |
12
Daer na brachten sy de 12 gevangene, ende den buyt, ende den roof tot Mose, ende tot Eleazar den Priester, ende tot de vergaderinge der kinderen Israëls in het leger; in de vlacke velden Moabs, dewelcke zijn aen de 13 Iordane van Iericho.
| |
13
Maer Mose, ende Eleazar de Priester, ende alle Overste der vergaderinge, gingen uyt hen te gemoete; tot buyten voor het leger.
| |
14
Ende Mose wert grootelicks vertoornt tegen de Bevelhebberen des heyrs, de Hooftlieden der duysenden, ende de Hooftlieden der honderden, die uyt den strijt van die oorloge quamen.
| |
15
Ende Mose seyde tot hen; 14 Hebt ghy dan alle vrouwen laten leven?
| |
16
Siet, dese waren door e Bileams 15 raet, den kinderen Israëls, om oorsake der overtredinge tegen den HEERE te geven, in de sake van Peor: waer door 16 die plage wert onder de vergaderinge des HEEREN:
| |
17
f Nu dan, doodet al wat mannelick is, onder de kinderkens: ende doodet alle vrouwe, die 17 door byligginge des mans eenen man 18 bekent heeft.
| |
18
Doch alle de kinderkens 19 van vrouwlick geslachte, die de byligginge des mans niet bekent en hebben; laet voor u-lieden leven. | |
[fol. 74r\Der Midianiten buyt--gedeylt.]
| |
| |
19
Ende ghylieden legert u buyten het leger 20 seven dagen: een yeder die eenen 21 mensche gedoot, ende een yeder die eenen verslagenen sult aengeroert hebben, sult u op den derden dagh, ende op den sevenden dagh 22 ontsondigen, ghy, ende uwe gevangene.
| |
20
Oock sult ghy alle kleedinge, ende alle gereetschap van vellen, ende alle geyten[hayren] werck, ende alle gereetschap van hout, 23 ontsondigen.
| |
21
Ende Eleazar de Priester seyde tot de 24 krijghslieden, die tot dien strijt getogen waren; Dit is de insettinge der wet die de HEERE Mose geboden heeft.
| |
22
Alleen 25 het gout, ende het silver, het koper, het yser, het tin, ende het loot:
| |
23
Alle dingh, 26 dat het vyer lijdt, sult ghy door het vyer laten doorgaen, dattet reyn worde, evenwel sal ’t g door 27 het water der afsonderinge ontsondight worden: maer al dat het vyer niet en lijdt, sult ghy door het water laten doorgaen.
| |
24
Ghy sult oock uwe kleederen op den sevensten dagh wasschen, dat ghy reyn wordet: ende daer na sult ghy in het leger komen.
| |
25
Voorder sprack de HEERE tot Mose, seggende:
| |
26
Neemt op de somme des buyts 28 der gevangenen, van menschen, ende van beesten; ghy, ende Eleazar de Priester, ende de Hoofden van de vaderen der vergaderinge.
| |
27
Ende h deelt den buyt 29 in twee helften tusschen de gene die den strijt aengegrepen hebben, die tot den krijgh uyt gegaen zijn; ende tusschen de gantsche vergaderinge.
| |
28
Daer na sult ghy 30 eene schattinge voor den HEERE heffen, van den oorloghs-mannen die tot desen krijgh uytgetogen zijn, van vijf hondert eene 31 ziele, uyt de menschen, ende uyt de runderen, ende uyt de ezelen, ende uyt de 32 schapen.
| |
29
Van hare helft sult ghy het nemen, ende den Priester Eleazar geven 33 ter heffinge des HEEREN.
| |
30
Maer van de helft 34 der kinderen Israëls sult ghy 35 eenen gevangenen van vijftigh nemen, uyt de menschen, uyt de runderen, uyt de ezelen, ende uyt de schapen, uyt 36 alle de beesten: ende ghy sultse den Leviten geven 37 die de wacht des Tabernakels des HEEREN waer nemen.
| |
31
Ende Mose, ende Eleazar de Priester deden, gelijck als de HEERE Mose geboden hadde.
| |
32
De buyt nu, 38 ’t overschot des roofs, dat het 39 krijghsvolck gerooft hadde, was; ses hondert duysent, ende seventigh duysent, ende vijf duysent 40 schapen:
| |
33
Ende twee en seventigh duysent runderen:
| |
34
Ende een en sestigh duysent ezelen:
| |
35
Ende der menschen zielen, uyt de wijven, die geene byligginge des mans bekent en hadden, alle zielen waren twee en dertigh duysent.
| |
36
Ende de helft [te weten] het deel der gener, die tot desen krijgh uytgetogen waren, was, in getale, drie hondert duysent, ende dertigh duysent, ende seven duysent, ende vijf hondert schapen.
| |
37
Ende 41 de schattinge voor den HEERE van schapen was, ses hondert, vijf en seventigh.
| |
38
Ende de runderen waren ses en dertigh duysent: ende hare schattinge voor den HEERE twee en seventigh.[kolom]
| |
39
Ende de ezelen waren dertigh duysent ende vijf hondert: ende hare schattinge voor den HEERE was een en sestigh:
| |
40
Ende der menschen zielen waren sestien duysent: ende hare schattinge voor den HEERE twee en dertigh zielen.
| |
41
i Ende Mose gaf Eleazar den Priester de schattinge der heffinge des HEEREN: gelijck als de HEERE Mose geboden hadde.
| |
42
Ende van 42 der kinderen Israëls helft; welcke Mose afgedeelt hadde, van de mannen die gestreden hadden:
| |
43
(Het 43 halve deel nu der vergaderinge was uyt de schapen, drie hondert duysent, ende dertigh duysent, seven duysent en vijf hondert.
| |
44
Ende de runderen waren ses en dertigh duysent:
| |
45
Ende de ezelen dertigh duysent, ende vijf hondert:
| |
46
Ende der menschen zielen sestien duysent.)
| |
47
Van die helft, der kinderen Israëls, nam Mose 44 eenen gevangenen uyt vijftigh, van menschen, ende van beesten; ende hy gafse den Leviten, die de wacht van den Tabernakel des HEEREN waer namen, gelijck als de HEERE Mose geboden hadde.
| |
48
Doe traden tot Mose de Bevelhebbers, die over de duysenden des heyrs waren; de Hooftlieden der duysenden, ende de Hooftlieden der honderden:
| |
49
Ende sy seyden tot Mose; Uwe knechten hebben opgenomen de somme der krijghslieden, die 45 onder onse hant geweest zijn: ende 46 uyt ons en gebreeckt niet een man.
| |
50
Daerom hebben wy eene offerhande des HEEREN gebracht, een yeder dat hy 47 gekregen heeft, een gouden 48 vat, een 49 keten, ofte een armringh, een vingerringh, een oorringh, ofte 50 een afhangenden gordel, om voor onse zielen 51 versoeninge te doen, voor het aengesicht des HEEREN.
| |
51
Soo nam Mose, ende Eleazar de Priester, van hen het gout: 52 alle welgewrochte vaten:
| |
52
Ende al het gout der heffinge, dat sy den HEERE offerden, was sestien duysent seven hondert ende vijftigh 53 sikels: van de Hooftlieden der duysenden, ende van de Hooftlieden der honderden.
| |
53
Aengaende de krijghslieden, een yegelick 54 hadde k gerooft voor hemselven.
| |
54
Soo nam Mose, ende Eleazar de Priester, dat gout van de Hooftlieden der duysenden, ende der honderden: ende sy brachten het in de Tente der t’samenkomste 55 ter gedachtenisse voor de kinderen Israëls, voor het aengesichte des HEEREN.
|
-
1
- Hebr. wreeckt de wrake der kinderen Israëls van den Midianiten, T.w. over ’t quaet het welck sy onder den Israëliten listelick veroorsaeckt hebben, als sy deselve gebracht hebben tot lichamelicke, ende geestelicke hoererije, vermelt hier boven, cap. 25. versen 1, 2, etc. ende ond. versen 15, 16.
-
2
- D. ghy sult sterven, ende uyt dese werelt verhuysen. siet van dese maniere van spreken Gen. 15. op vers 15. ende c. 25. op vers 8. ende bov. 20. versen 24, 26.
-
3
- Ofte, ten heyre: ende soo in het volgende.
-
4
- Te weten, die de HEERE geboden hadde tegen de Midianiten te sullen gedaen worden. siet bov. 25.17, 18. waer mede Godt verklaerde, dat de vyantschap tegen sijn volck bewesen, soo veel als hem aengedaen was. Vergel. Zach. 2. vers 8. ende Actor. 9.4.
-
5
- Hebr. duysent van eenen stam, duysent van eenen stam. Siet dese maniere van spreken oock Levit. cap. 24. vers 8. ende bov. 13. vers 2. etc.
-
6
- T.w. niet eygentlick om te vechten, ofte een Krijghs-overste te zijn, maer om van wegen Godt, als een goet raetsman ende beleyder, het leger by te blijven, ende dat tot kloeckheyt te vermanen, achtervolgende sijnen bysonderen yver te voren bewesen, bov. 25.13. Vergl. Deut. 20.2, 3, etc.
-
7
- Dewelcke waren, na sommiger gevoelen, de Arke des verbonts, met haer toebehooren: overmits die in het leger somtijts mede genomen wert. ’t Welcke men verstaen kan uyt Num. 14.44. Ios. 4. vers 11. 1.Sam. 4.4. Andere verstaen daer mede alleen de trompetten die terstont in dit vers vermelt worden, ende moesten in den krijgh gebruyckt worden.
-
8
- Dewelcke des Koninghs Sihons, eer hy van Mose uytgeroeyt wert, Leenmannen, ofte Vassalen geweest zijn, Ios. 13. vers 21. maer daer na sich als Koningen gehouden hebben. siet bov. 25.15.
-
10
- Hebr. Bilam. T.w. alsoo hy op den wegh was, om weder te keeren na sijn lantschap Mesopotamia. siet bov. 24.25.
-
11
- And. in, of, door hare woonplaetsen.
-
12
- Hebr. de gevangenisse, T.w. de Midianitische vrouwen, ende de kleyne kinderen diese gevangen hadden. siet bov. vers 9. Het woort gevangenisse is dickwils voor de gevangene genomen. alsoo ond. versen 19, 26. Item, Exod. 12.29. 2.Chron. 28.5. Ephes. 4.8.
-
13
- D. die tegen over, ofte voor by, ofte, niet verre van Iericho en vloeyt, ende een veyr, ofte, overdracht by deselve stadt heeft. Vergel. bov. 22.1.
-
14
- Aldus vragende geeft hy te verstaen, datse sulcks geensins en moesten gedaen hebben. siet dese maniere van vragen, die seer sterck tegen spreeckt, ende afseyt, Genes. 18.17. met de aenteeckeninge.
-
e
- Boven cap. 25. versen 1, 2, 18. 2.Petr. 2.15. Apoc. 2.14.
-
15
- Hebr. woort. Verstaet den snooden vondt, ende arghlistigen raet, waer door de Israëliten in hoerdom, ende afgoderije gevallen zijn. Siet boven cap. 24. vers 14.
-
16
- Siet van dese plage boven cap. 25. vers 9.
-
f
- Iudic. cap. 21. vers 11.
-
17
- Vergelijckt het volgende vers. Item, Levit. 18.22. ende 20.13.
-
18
- Siet Genes. 4. op vers 1. ende 19. op vers 8.
-
19
- Hebr. onder de wijven.
-
20
- Na de ordinantie ende wet gegeven van Godt, ten aensien van de onreyne, Lev. 15.13. ende bov. 19.11. etc. ende onderhouden in Mirjam. bov. 12.14.
-
22
- Siet bov. 8. op vers 21.
-
23
- D. reynigen na de wet der ceremonien, ende alsoo bequaem maken tot een goet, ende eerlick gebruyck. Vergl. Lev. c. 8. vers 15. ende 14. vers 49. ende 16.16. met de aent. daer op.
-
24
- Hebr. mannen des krijghs, of, des heyrs, D. die in de oorloge hen laten gebruycken, ende de wapenen hanteeren.
-
25
- T.w. dat sy van den Midianiten genomen hadden.
-
26
- Hebr. dat in ’t vyer gaen sal, D. dat door het vyer gehaelt zijnde, onbeschadight, ende onverteert daer uyt komt. Alsoo in het volgende.
-
27
- Siet van dit water bov. 19.9.
-
28
- Hebr. der gevangenisse. siet boven op vers 12.
-
29
- Welcke order David heeft gevolgt in het deelen van den buyt tusschen de gene, die gestreden hadden, ende andere die by de gereetschap gebleven waren, om die te bewaren, 1.Sam. 30.24.
-
30
- Of, een toegeleyde deel, het welcke was als eene schattinge, die den HEERE tot bewijs van danckbaerheyt gegeven moeste worden, ende den Priesteren, die den HEERE in den Tabernakel dienden, voor haer deel toebescheyden was.
-
31
- Het woort ziele, ten aensien van de menschen, beteeckent hier een mensche, of, persoon; ende ten aensien van de beesten een beest, ofte, stuck. Van elcke uyt de vijf hondert moesten de krijghslieden den HEERE een toe-eygenen: gelijck als de Israëliten, die in het heyr niet getrocken en waren, uyt hare helft van vijftigh een den Leviten moesten geven, D. tien mael meer dan de krijghslieden den Priesteren gaven.
-
32
- Het Hebr. woort beteeckent niet alleen schapen, maer oock geyten, alsoo in’t volgende. siet Gen. 26. op vers 14. ende Lev. cap. 1. op vers 2.
-
33
- D. om dat den HEERE te offeren, ende toe te heyligen tot een bewijs van danckbaerheyt. alsoo ond. versen 41, 52. Het Hebr. woort is hier in het gemeyn genomen voor offer ofte gave. siet boven cap. 5. op vers 9.
-
34
- D. die den kinderen Israëls toebehoorde, achtervolgende de bedeelinge vermelt bov. vers 27. siet van deselve helft onder versen 42, 47.
-
35
- Of, een deel, dat vast gehouden is, van de menschen, ofte van de beesten.
-
36
- D. uyt alle soorten van beesten. Vergl. Gen. 7.14.
-
37
- Siet Num. 3. op vers 7.
-
38
- Verst, dat suyver over gebleven was boven de gedoode vrouwen, ende mans kinderen. bov. vers 17. ende boven het gene, dat het leger seven dagen in het velt liggende verteert hadde, vers 19.
-
39
- Hebr. volck des krijghs, of, heyrs. Vergel. bov. d’aent. op vers 21.
-
40
- Siet boven op vers 28.
-
41
- Verstaet de aengeschatte portie die de krijghslieden den HEERE moesten toeleggen. siet bov. vers 28. ende de aenteeck. daer op.
-
42
- Siet van dese helft boven vers 30. ende ond. vers 47.
-
43
- Hebr. de helft der vergaderinge: D. het halve deel dat de vergaderinge toequam.
-
44
- Siet boven op vers 30.
-
45
- D. onder ons gebiedt. siet Gen. 16. op vers 6.
-
48
- Of, gereetschap, ofte, juweel.
-
49
- And. arm, ofte, been-çiersel. of, gulden kousebant.
-
50
- Siet Exod. 35. vers 22.
-
51
- Van wegen hare sonden, vermelt versen 14, 15, 16.
-
52
- Hebr. alle vat, ofte, gereetschap des wercks. Verstaet hier by allerley goudentuych, ofte vat, ofte juweel, dat met grooten arbeyt seer kostelick gemaeckt was.
-
53
- Verstaet gouden sikelen, van welcker weerde siet Genes. c. 24. op vers 22. ende bov. 7. op vers 14.
-
54
- Waer van sy haren Hooftlieden niet en hadden mede gedeelt, sulcks dat sy noch veel buyts overigh hadden, boven het gene dat sy den Priesteren, den Leviten, ende den Israëliten, gegeven hadden.
-
55
- T.w. soo wel der weldaet Godts, waer door sy hare vyanden overwonnen hadden, ende met Godt versoent waren; als hares schuldigen plichts, om Godt daer voor danckbaer te zijn, ende hem getrouw te blijven, ten eynde dat hy hen altijt met sijne genade, ende zegen soude bywoonen.
|