| |
| |
| |
Wetten van de maniere der offerhanden die gedaen moesten worden voor de sonden, die uyt afdwalinge geschieden souden, vers 1, etc. ofte van den Hoogenpriester, 3. ofte van de geheele Gemeynte, 13. ofte van een Vorst ende Overste, 22. ofte van een privaet ende gemeen man, 27.
| |
1
VOorder sprack de HEERE tot Mose, seggende:
| |
2
Spreeckt tot de kinderen Israëls, seggende: Als 1 eene ziele sal gesondight hebben, door 2 afdwalinge van 3 eenige 4 geboden des HEEREN, 5 dat niet en soude gedaen worden; ende [tegens] een van die sal gedaen 6 hebben.
| |
3
Indien de Priester, die 7 gesalft is, sal 8 gesondight hebben, tot 9 schult des volcks; soo sal hy voor sijne sonde, die hy gesondight heeft, offeren eenen varre, een volkomen 10 jonck runt, den HEERE 11 ten sond-offer.
| |
4
Ende hy sal dien varre brengen tot de deure der Tente der t’samenkomste, voor het aengesicht des HEEREN: ende hy sal sijne hant op het hooft van dien varre leggen, ende 12 hy sal dien varre slachten, voor het aengesicht des HEEREN.
| |
5
Daer na sal die gesalfde Priester a van des varren bloet nemen: ende hy sal dat tot de Tente der t’samenkomste brengen.
| |
6
Ende de Priester sal sijnen vinger in dat bloet doppen: ende van dat bloet sal hy seven mael sprengen, voor het aengesicht des HEEREN, voor den 13 voorhangh van het Heylige.
| |
7
Oock sal de Priester van dat bloet 14 doen b op de 15 hoornen des 16 reuck-altaers der welrieckende specerijen, voor het aengesichte des HEEREN, die 17 inde Tente der t’samenkomste is: dan sal hy al het bloet des varren uyt gieten aen 18 den bodem van den altaer des brand-offers, dewelcke is 19 aen de deure van de Tente der t’samenkomste.
| |
8
Voorder, al het vet des varren des sond-offers sal hy daer van op nemen: c het vet bedeckende het ingewant, ende al het vet, dat aen het ingewant is;
| |
9
Daer toe de twee nieren, ende het vet, dat daer aen is, dat aen de weeckdarmen is, ende het net over de lever, met de nieren, dat sal hy af nemen;
| |
10
Gelijck als het van den osse des danck-offers opgenomen wort: d ende de Priester sal die aensteken op den altaer des brand-offers.
| |
11
Maer de e huydt van dien varre, ende al sijn vleesch, met sijn hooft, ende met sijne schenckelen, ende sijn ingewant, ende sijn mist;
| |
12
Ende dien geheelen varre f sal hy tot buyten het leger uyt voeren, aen eene reyne plaetse, 20 daer men d’assche uyt stort, ende sal hem met vyer op het hout verbranden: by de uytgegoten assche sal hy verbrant worden.
| |
13
Indien nu g de geheele vergaderinge Israëls 21 af gedwaelt sal zijn, ende de sake voor de oogen der Gemeynte verborgen is: ende sy 22 yet gedaen sullen hebben [tegens] [kolom] 23 eenige van alle geboden des HEEREN, dat niet en soude gedaen worden, ende zijn 24 schuldigh geworden:
| |
14
Ende die sonde, die sy 25 daer tegen gesondight sullen hebben, bekent is geworden: soo sal de Gemeynte eenen varre, een jonck runt ten sond-offer offeren, ende dien 26 voor de Tente der t’samenkomste brengen:
| |
15
Ende de 27 Oudtste der vergaderinge sullen hare handen op het hooft des varren, voor het aengesicht des HEEREN, leggen: ende 28 hy sal den varre slachten, voor het aengesicht des HEEREN.
| |
16
Daer na sal die 29 gesalfde Priester van het bloet des varren, tot de Tente der t’samenkomste brengen.
| |
17
Ende de Priester sal sijnen vinger 30 in doppen, [nemende] van dat bloet: ende hy sal seven mael sprengen, voor ’t aengesicht des HEEREN, voor 31 den voorhangh.
| |
18
Ende van dat bloet sal hy doen op de hoornen des altaers, die voor het aengesicht des HEEREN is, 32 die in de Tente der t’samenkomste is: dan sal hy al het bloet uyt gieten, aen den bodem van den altaer des brand-offers, welcke is voor de deure van de Tente der t’samenkomste.
| |
19
Daer toe sal hy al sijn vet van hem op nemen, ende op den altaer aensteken.
| |
20
Ende hy sal desen varre doen, gelijck als hy den varre des sond-offers gedaen heeft; alsoo sal hy hem doen: ende de Priester sal voor hen 33 versoeninge doen, ende het sal hen 34 vergeven werden.
| |
21
Daer na sal hy dien varre tot buyten den leger uytvoeren, ende sal hem verbranden, gelijck als hy den 35 eersten varre verbrant heeft: het is een sond-offer der Gemeynte,
| |
22
Als een Overste sal gesondight hebben, ende tegens 36 een van de geboden des HEEREN sijnes Godts, 37 door afdwalinge gedaen sal hebben, ’t welcke niet en soude gedaen worden, soo dat hy schuldigh is:
| |
23
38 Ofte men sijne sonde, die hy daer tegen gesondight heeft, aen hem sal bekent gemaeckt hebben; soo sal hy tot sijn offer brengen, 39 eenen geytenbock, een volkomen manneken.
| |
24
Ende hy sal sijne hant op het hooft des bocks leggen, ende 40 sal hem slachten in de plaetse, 41 daer men het brand-offer slacht, voor het aengesicht des HEEREN: het is een sond-offer.
| |
25
Daerna sal de Priester van den bloede des sond-offers met sijnen vinger nemen, ende [dat] op de hoornen van den altaer des brand-offers doen: dan sal hy sijn bloet, aen den bodem van den altaer des brand-offers uyt gieten:
| |
26
Hy sal oock al sijn vet op den altaer aensteken, gelijck het vet des danck-offers: soo sal de Priester voor 42 hem versoeninge doen van sijne sonde, ende het sal hem vergeven worden.
| |
27
h Ende soo eenigh 43 mensche 44 van het volck des lants, 45 door afdwalinge sal gesondight hebben; dewijle hy yets doet [tegens] een van de geboden des HEEREN, dat niet gedaen en soude worden, soo dat hy schuldigh is:
| |
28
Ofte men sijne sonde, die hy gesondight heeft, aen hem sal bekent gemaeckt hebben: soo sal hy tot sijne offerhande brengen eene 46 jonge geyte, een volkomen wijfken, voor sijne sonde, die hy gesondight heeft.
| |
29
Ende hy sal sijne hant op ’t hooft des sond-offers leggen: ende men sal dat sond-offer slachten 47 in de plaetse des brand-offers. | |
[fol. 45v\Sond-offer. Schult-offer.]
| |
| |
30
Daer na sal de Priester van haer bloet met sijnen vinger nemen, ende doen ’t op de hoornen van den altaer des brand-offers: dan sal hy al het bloet daer van, aen den bodem van dien altaer uyt gieten.
| |
31
i Ende al haer vet sal hy afnemen, gelijck als het vet van het danck-offer af genomen wort, ende de Priester k sal het aensteken op den altaer, tot een lieflicke reucke den HEERE: ende de Priester 48 sal voor hem versoeninge doen, ende het sal hem vergeven worden.
| |
32
Maer soo hy een lam voor sijne offerhande ten sond-offer brenght, het sal een volkomen wijfken zijn, dat hy brenght.
| |
33
Ende hy sal sijne hant op het hooft des sond-offers leggen: ende 49 hy sal dat slachten tot een sond-offer, in de plaetse daer men het brand-offer slacht.
| |
34
Daer na sal de Priester van het bloet des sond-offers met sijnen vinger nemen, ende sal het doen op de hoornen van den altaer des brand-offers: dan sal hy al het bloet daer van, aen den bodem van dien altaer uyt gieten.
| |
35
Ende al het vet daer van sal hy af nemen, gelijck als het vet, van het lam des danck-offers af genomen wort, ende de Priester sal 50 die aensteken op den altaer 51 op de vyer-offeren des HEEREN: ende de Priester sal voor hem versoeninge doen over sijne sonde, die hy gesondight heeft, ende het sal hem vergeven worden.
|
-
1
- D. een mensche. Siet bov. 2. op het vers 1. ende soo dickwils in het volgende.
-
2
- D. door onwetentheyt, als yemant hem vergrijpt, niet wetende dat het sonde zy dat hy doet, ofte door onvoorsichtigheyt, haestigheyt, ende onbedachtsaemheyt in eenige sonde valt, het welcke hy na de daet eerst begint te versinnen.
-
3
- Hebr. van alle, D. van een, ofte eenige aller geboden Godts, gelijck in het eynde deses verskens verklaert wort.
-
4
- T.w. waer door yet verboden wort: Alsoo 1.Reg. 2.43. Ende soo wert gebieden voor verbieden gebruyckt, Deut. 2. vers 37. ende 4.23.
-
5
- Alsoo ond. versen 13, ende 22. siet Gen. 20. op het vers 9.
-
6
- Verstaet hier op; dat men dan de offerhanden sal doen die in het volgende bevolen worden.
-
7
- Verstaet den Overpriester; die naderhant alleene gesalft wiert, ond. 21. vers 10. Exod. 29.7. ende 30. vers 30. oock Lev. 10.7. Num. 3. vers 3. Nu wierden de gemeene Priesteren oock wel gesalft, maer voor eens alleen, dienende sulcke salvinge oock voor hare nakomelingen, Exod. 29.29. ende cap. 40. vers 15.
-
8
- In leere, ofte in leven.
-
9
- Soo dat hy door sijne sonde eene schult over ’t volck brenght, mits dattet sijne valsche leere aenneemt, ofte het quaet exempel sijnes levens na volght. Vergel. 1.Chro. c. 21. vers 3. And. na de schult des volcks, D. in gelijcker manieren als yemant van’t gemeene volck mocht sondigen.
-
10
- Hebr. de soon des runts. Alsoo onder vers 14. siet bov. 1. op vers 14.
-
11
- Hebr. tot sonde, D. een offerhande die gedaen wort voor de sonde. Alsoo wort het woort sonde, ende schult genomen, ond. 6.17. Ezec. 45. vers 23. 2.Corint. 5. vers 21.
-
12
- N. een van de andere Priesteren, die den altaer dienden. Want hy wort onderscheyden van de Priester, die in het volgende vers de Gesalfde genoemt wort.
-
a
- Levit. 16.14. Num. 19.4.
-
13
- Verst. een seer kostelick tapijt, waer mede het Heylige, ofte het voorste deel des Tabernakels, van het Heylige der Heyligen, ofte het Alderheylighste, het welcke was het achterste deel, (hier oock het Heylige genoemt) onderscheyden wort. Siet Exod. 26.31, 32, 33. ende 35.12. ende 40..3, 21. Num. 4.5.
-
14
- Hebr. geven. Alsoo ond. vers 18. Exod. 29.12.
-
15
- Siet Exod. 27.2. ende 38.2.
-
16
- Hebr. des altaers van de roockinge der welrieckende specerijen.
-
17
- T.w. binnen in ’t voorste deel, voor aen het Heylighdom, Exod. 30.6.
-
18
- D. aen den gront, ofte het onderste deel des altaers. Alsoo ond. versen 18, 25, 30, 34.
-
19
- D. voor aen den ingangh, van ’t voorste deel des Tabernakels, genaemt het Heylige.
-
e
- Exod. 29. vers 14. Num. 19.5.
-
f
- Levit. 16.27. Num. 19.3. Hebr. 13.11.
-
20
- Hebr. aen de uytstortinge der assche, D. by de uytgestorte assche: Verstaet eene plaetse buyten het leger, daer de assche, die van de verbrande offerhanden quam, met andere vuyligheden van de offerhande komende, uytgeschudt wert. Sy is te onderscheyden van de aschplaetse, die aen de oostzijde van den voorhof des Tabernakels was, alwaer de assche eerst van den altaer gedragen wert. siet bov. 1. op ’t vers 16. van beyde plaetsen t’samen siet ond. 6. versen 10,11.
-
g
- Levit. 9.15. Num. 15.24. etc.
-
21
- T.w. door onwetentheyt, ende misverstant, als bov. vers 2.
-
22
- Hebr. een, D. yet wat, eenigh dingh.
-
23
- Hebr. tegens alle geboden, D. tegens een, ofte eenige van allen. Siet boven op het vers 2.
-
24
- D. gevallen in sonde, ende daer over straf weerdigh. Vergel. bov. vers 3.
-
25
- Te weten, tegen eenigh gebodt des HEEREN.
-
26
- Hebr. voor ’t aengesichte der Tente
-
27
- Die in de regeeringe, ende in ’t leer-ampt boven andere gestelt waren. Siet Exod. 3. op ’t vers 16. Matth. 26.57.
-
28
- Namelick, de Priester; wiens officie was dit te doen. Siet bov. 1. op het vers 5.
-
29
- Siet bov. op het vers 3.
-
30
- Het Hebreeusch woort gevoeght zijnde met een ander woordeken min, D. uyt, van; sluyt t’samen in sich de beteeckeninge van ’t woort nemen. Vergel. hier mede de aent. Gen. 12. op het vers 15. Item, ond. 5.15. men kan oock dese woorden oversetten, doppen in wat van dat bloet.
-
31
- Siet boven op het vers 6.
-
32
- T.w. HEERE: als bov. vers 7.
-
33
- D. aendienen het teecken, ende den zegel der versoeninge, die door den Middelaer geschieden soude. Siet bov. 1. op het vers 4. ende vergel. 2.Cor. 5.19, 20.
-
34
- T.w. uyt genade, door ’t geloove, om het uytgestorte bloet Christi, Rom. cap. 3. vers 25. niet der beesten, Hebr. 10. vers 4. welcker bloetstortinge maer een voorbeelt was van Christi offerhande, Hebr. cap. 10. vers 1, etc.
-
36
- Hebr. alle. Siet bov. op het vers 13.
-
37
- Siet boven op het vers 2. Ende verstaet dit vers van de afdwalinge, die door onvoorsichtigheyt geschiet, als yemant sijne sonde wel bemerckt door sich selven, maer na de daet. De andere, van dewelcke het volgende vers spreeckt, komt uyt enckele onwetenheyt, waer door men niet en verstaet dat het sonde zy ’t gene men gedaen heeft, dan van een ander onderricht zijnde.
-
38
- And. als, of, soo sijne sonde, etc.
-
39
- D. eenen jongen, ende noch zuygenden bock. Alsoo ond. vers 28. eene geyten bockinne, voor, een jonge geyte. Item ond. 5.6. etc.
-
40
- Namelick, de Priester.
-
41
- T.w. voor de deure van de Tente der t’samenkomste. siet bov. 1.3. Exod. cap. 29. vers 10, 11.
-
42
- Siet bov. op het vers 20.
-
43
- Hebr. ziele. siet bov. 2. op het vers 1.
-
44
- Verstaet het gemeene volck, niet alleen der Israëliten, maer oock der vreemdelingen, die door de besnijdenisse den volcke Godes ingelijvet waren, Exod. 12.49. Num. 15.16.
-
45
- Siet de verklaringe hier van boven vers 22.
-
46
- Hebr. eene geyte, ofte, bockinne der geyten, D. eene jonge zuygende geyte. Siet boven op het vers 23.
-
47
- D. daer men het brand-offer slacht. Siet bov. 1. op vers 3.
-
48
- Siet boven op het 20 vers.
-
49
- T.w. de Priester. Siet bov. 1. op het vers 5.
-
50
- T.w. vettigheden, die verscheyden waren; gelijck af te nemen is boven uyt de verssen 8, 9.
-
51
- Siet bov. 3. op het vers 5.
|